Ακολουθώντας τον γενικό κανόνα που διέπει το μνημειακό σύνολο στη Λεωφόρο των Ηρώων, η προτομή είναι λαξευμένη σε λευκό πεντελικό μάρμαρο και εδράζεται σε μαρμάρινη βάση ύψους περίπου 2 μέτρων. Το έργο είναι ενυπόγραφο. Δημιουργός του είναι ο Φωκίων Ρωκ, ένα από τα ιδρυτικά μέλη του Σωματείου Ελλήνων Γλυπτών (Πηγή 1). Στην απόδοση της μορφής, ο δημιουργός αντιγράφει προσωπογραφικές λεπτομέρειες του Καραϊσκάκη από λιθογραφία του βαυαρού ζωγράφου Karl Krazeisen, που φέρει πρωτότυπη υπογραφή του τιμώμενου (Πηγή 2).
Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης αναπαρίσταται με το χαρακτηριστικό πλατύ και παχύ μουστάκι, δείγμα της θαρραλέας φύσης του. Στο κεφάλι φοράει υψηλό φέσι με μικρή φούντα στην κορυφή του (Πηγή 3), που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του μετώπου, ενώ τα μακριά –έως τους ώμους- μαλλιά, προβάλλουν στερεωμένα πίσω από τα αυτιά και ριγμένα προς την πλάτη. Η λεπτή μύτη, τα τοξοειδή φρύδια και τα προεξέχοντα μήλα στις παρειές ολοκληρώνουν τη ρεαλιστική απόδοση της μορφής. Ο κορμός αποδίδεται αφαιρετικά. Είναι ντυμένος εσωτερικά με πουκάμισο ανοικτό στο στέρνο και καλύπτεται από πανωφόρι, ίσως φέρμελη (Πηγή 3).
| ΑΚΡΙΒΗΣ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ [ΠΕΡΙΟΧΗ]
Αθήνα, Πεδίον του Άρεως (δυτική είσοδος): έβδομη στη σειρά προτομή, στην αριστερή πλευρά της «Λεωφόρου των Ηρώων», με κατεύθυνση από το ηρώο του Νότη Μπότσαρη προς την κεντρική πλατεία.  |
Ο καλλιτέχνης επιτυγχάνει σύμπτωση μορφής και περιεχομένου, μέσα από τη δυνατή έκφραση του τιμώμενου (Πηγή 4). Στο έργο συνδυάζονται στοιχεία ρεαλισμού με μία έμφαση στη λιτότητα και την επιβολή των όγκων. Σε μία προσπάθεια αποφυγής της μετωπικότητας και της ακινησίας που τη χαρακτηρίζει, το κεφάλι του ήρωα είναι ελαφρώς στραμμένο αριστερά. Το στήθος αποδίδεται αφαιρετικά και λιτά, «σαν συγκεντρωμένος όγκος που διακρίνεται για τον τεκτονικό του χαρακτήρα». Με αυτούς τους εκφραστικούς τρόπους επιχειρείται να αποτυπωθεί η ασφάλεια, η βεβαιότητα, η ευστροφία και η δυνατότητα προσαρμογής του Καραϊσκάκη (Πηγή 5).
Η σημερινή κατάσταση του γλυπτού είναι καλή, με φθορές που προέρχονται κυρίως από την ατμοσφαιρική ρύπανση.
ΕΝΕΠΙΓΡΑΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΝΗΜΕΙΟΥ
|
|
Πρόσοψη βάσης: ΓΕΩΡΓΙΟΣ / ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗΣ / 1780 - 1827
Αριστερή πλευρά προτομής: ΦΩΚΙΩΝ ΡΩΚ
ΛΟΙΠΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ / ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- Παυλόπουλος Δημήτρης, «Το Σωματείο Ελλήνων Γλυπτών», ένθετο Επτά Ημέρες της εφ. Καθημερινή, 25.10.1998, σελ. 19.
- Γεώργιος Καραϊσκάκης. Λιθογραφία από το λεύκωμα του Karl Krazeisen "Bildnisse ausgezeichneter Griechen und Philhellenen, nebst einigen Ansichten und Trachten. Nach der Nature gezeichnet und herausegegeben von Karl Krazeisen", Μόναχο, 1831, προσβάσιμο στο http://www.nhmuseum.gr/el/fakelos-syllogon/antikeimena/24465_el/ (ανάκτηση: 27/1/2019)
- Τάκης Λάππας, «Φορεσιά κι άρματα στην Επανάσταση», Νέα Εστία, τεύχ. 546, σ. 431, προσβάσιμο στο http://www.ekebi.gr/magazines/showimage.asp?file=78966&code=4264&zoom=800 (ανάκτηση: 26/1/2019)
- Παυλόπουλος Δημήτρης, Ζητήματα Νεοελληνικής Γλυπτικής, Αθήνα, χ.έ., 1998, σ.155.
- Χρήστου Χρύσανθος, Κουμβακάλη-Αναστασιάδη Μυρτώ, Νεοελληνική Γλυπτική 1800 - 1940, Εμπορική Τράπεζα, Αθήνα 1982, σ. 90-91, 229-231.
ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ
- «Γεώργιος Καραϊσκάκης - George Karaiskakis», ιστ. Γλυπτά της Αθήνας, προσβάσιμο στο http://www.athenssculptures.com/2014/05/george-karaiskakis.html (ανάκτηση: 25.9.2018)
- «Γεώργιος Καραϊσκάκης (Καλλιτέχνης: Φωκίων Ρωκ)» στο «Campus Martius - Πεδίον του Άρεως: Λεωφόρος των Ηρώων», ερευνητική εργασία μαθητών και μαθητριών της Α΄ Λυκείου του Πρότυπου Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Αθηνών, 2014-2015 (υπεύθυνη εκπαιδευτικός: Ιωάννα Ηλιοπούλου), προσβάσιμο στο ιστολόγιο της ομάδας, http://cmartius.blogspot.com/2015/03/blog-post_36.html (ανάκτηση: 27.1.2019)
- «Η προτομή του Γεώργιου Καραϊσκάκη στο Πεδίο του Άρεως», ιστ. Οδός Ελλήνων, προσβάσιμο στο https://odosell.blogspot.com/2011/01/blog-post_05.html (ανάρτηση: 5.1.2011 - ανάκτηση: 27.1.2019)
- «Φωτογραφίες από την προτομή του Γεώργιου Καραϊσκάκη στο Πεδίο του Άρεως», ιστ. Οδός Ελλήνων, προσβάσιμο στο https://odosell.blogspot.com/2011/01/blog-post_8337.html (ανάρτηση: 6.1.2011 - ανάκτηση: 27.1.2019)
end faq