monuments logo GR

Βρίσκεστε εδώ: Αρχική » ΜΝΗΜΕΙΑ » Μνημεία Αττικής » Ανδριάντας George Canning

Κατηγορία μνημείου

Πρόσωπο

Νομός

Πόλη

Ανδριάντας George Canning

Ανδριάντας George Canning

Ο ανδριάντας του Γεωργίου Κάνινγκ στην ομώνυμη πλατεία της Αθήνας -έργο φιλοτεχνημένο το 1834 από τον Francis Legatt Chantrey- αποτελεί δωρεά στον Δήμο Αθηναίων της συζύγου του βρετανού επιχειρηματία Charles Boot. Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου εντάχθηκαν στις εορταστικές εκδηλώσεις για την Εκατονταετηρίδα του ελληνικού κράτους και τελέστηκαν με ιδιαίτερη επισημότητα στις 6 Απριλίου 1931.

 

Ο βρετανός πολιτικός, σε στάση υπερήφανη και επιβλητική (Πηγή 1), με προβολή του αριστερού ποδιού και το κεφάλι στραμμένο προς τα αριστερά του, αναπαρίσταται με μακρύ μανδύα και τα χέρια σταυρωμένα στο ύψος του στήθους, με τα οποία κρατά έγγραφο, σαφή παραπομπή σε επίσημη διπλωματική πράξη που σηματοδοτεί την απαρχή της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους. Στο πίσω μέρος, χαμηλά, στα πόδια της μορφής, δύο τόμοι συνδέουν τον τιμώμενο με τη διανόηση. Σήμερα το γλυπτό φέρει γκράφιτι στο βάθρο και κόκκινη μπογιά στα πόδια της μορφής.

Ο ανδριάντας είναι το ένα από τα δύο πανομοιότυπα έργα με τη μορφή του Canning που φιλοτέχνησε το 1834 ο βρετανός γλύπτης Francis Legatt Chantrey (1781-1841), έπειτα από παραγγελία του δούκα του Sutherland. Το έργο παρέμεινε αρκετό καιρό στο Trentham Hall και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην οικία του βρετανού επιχειρηματία Charles Boot (1851-1931), στο Thornbridge, από όπου ήρθε στην Ελλάδα το 1931, μετά την αποδοχή της δωρεάς της συζύγου του Boot από τον Δήμο Αθηναίων, επί δημαρχίας Σπύρου Μερκούρη (1856-1939). Το δεύτερο έργο βρίσκεται στη βόρεια πτέρυγα του αβαείου του Westminster στο Λονδίνο (Πηγές 2, 3).

 ΑΚΡΙΒΗΣ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ [ΠΕΡΙΟΧΗ]

Αθήνα, πλατεία Γεωργίου Κάνινγκ

plateia kannigkos

Τη φιλοτέχνηση του βάθρου και την ανίδρυση του ανδριάντα στο ειδικά διαμορφωμένο κηπάριο της πλατείας έκανε ο γλύπτης Δημήτριος (Μήτσος) Περάκης (1893-1965) (Πηγή 4). Τη διοργάνωση της τελετής των αποκαλυπτηρίων ανέλαβε ο Δήμος Αθηναίων (Πηγές 5), η οποία πραγματοποιήθηκε με ιδιαίτερη επισημότητα στις 6 Απριλίου 1931, παρουσία ανώτατων παραγόντων της ελληνικής πολιτικής, στρατιωτικής και δικαστικής ηγεσίας, καθώς και εκπροσώπων των βρετανικών διπλωματικών υπηρεσιών στην Ελλάδα και βρετανικής ναυτικής αποστολής. Από ελληνικής πλευράς, παρέστησαν ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αλέξανδρος Ζαΐμης, ο πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών Ανδρέας Μιχαλακόπουλος, ο Πρόεδρος της Γερουσίας Λεωνίδας Παρασκευόπουλος, ο Δήμαρχος Αθηναίων Σπύρος Μερκούρης και τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, ο Νομάρχης Αττικής και Βοιωτίας Νικόλαος Παρίτσης, ο Πρόεδρος της Επιτροπής της Εκατονταετηρίδας Ιωάννης Δαμβέργης, ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου Αντώνιος Ζηλήμων, ο επιθεωρητής του στόλου υποναύαρχος Γεώργιος Πανάς και αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού, ο αρχηγός του ΓΕΝ πλοίαρχος Χρήστος Λούης, ο τελετάρχης του Δήμου Δαραλέξης κ.ά. Από βρετανικής πλευράς, εκτός από τη δωρήτρια του μνημείου και τον σύζυγό της Charles Boot, παρευρέθηκαν ο βρετανός πρεσβευτής στην Ελλάδα Sir Patrick Ramsey και το προσωπικό της βρετανικής πρεσβείας, ο Γενικός Πρόξενος της Μεγάλης Βρετανίας, τα μέλη της βρετανικής ναυτικής αποστολής και ένας αξιωματικός της βρετανικής αεροπορίας (Πηγές 2, 3, 6).

Στη σημαιοστολισμένη πλατεία είχαν παραταχθεί άνδρες του πρότυπου τάγματος ευζώνων για την απόδοση τιμών, καθώς και αστυνομική δύναμη υπό την εποπτεία του αστυνομικού διευθυντή Ιωάννη Νάσκου για την τήρηση της τάξης (Πηγή 2, 7, 8). Ο ανδριάντας ήταν καλυμμένος με ελληνική και αγγλική σημαία. Η τελετή ξεκίνησε με την άφιξη του Προέδρου της Δημοκρατίας, στις 11 π.μ. (Πηγή 2). Πρώτος εκφώνησε λόγο ο Δήμαρχος Αθηναίων, εκφράζοντας ευχαριστίες στους δωρητές εκ μέρους του Δήμου και εστιάζοντας στη συμβολή του George Canning σε διπλωματικά έγγραφα και πράξεις που αποτέλεσαν την απαρχή για την αναγνώριση της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους. Με το τέλος του λόγου του κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο. Ακολούθησε κατάθεση στεφάνου από τον Ιωάννη Δαμβέργη, εκπρόσωπο της Επιτροπής της Εκατονταετηρίδας. Στη συνέχεια, ο Ελευθέριος Βενιζέλος προέβη στην αποκάλυψη του μνημείου υπό τους ήχους του βρετανικού και ακολούθως του ελληνικού εθνικού ύμνου από τη στρατιωτική μπάντα και τη Φιλαρμονική του Δήμου. Το γεγονός χαιρετίστηκε με χειροκροτήματα των επισήμων και του συγκεντρωμένου κόσμου. Στον μακροσκελή λόγο του, ο πρωθυπουργός εξήρε τον τιμώμενο ως έναν από τους σπουδαιότερους πολιτικούς του τέλους του 18ου και των αρχών του 19ου αιώνα, και αναφέρθηκε διεξοδικά στη συμβολή του στον αγώνα για την ανεξαρτησία. Ακολούθησε ομιλία του βρετανού πρεσβευτή Sir Patrick Ramsey, ο οποίος ευχαρίστησε από την πλευρά του τον πρωθυπουργό για την παρουσία του στην τελετή. Πριν από την αποχώρησή τους, Βενιζέλος και Ramsey φωτογραφήθηκαν μπροστά στο μνημείο (Πηγές 2, 3, 6-8).

 

 

 

ΕΝΕΠΙΓΡΑΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΝΗΜΕΙΟΥ

 

Πρόσοψη βάσης: GEORGE / CANNING / 1770 - 1827
Ακολουθεί μεταγενέστερη επιγραφή (βλ. Λοιπές παρατηρήσεις - πληροφορίες): WALTER REGINALD / BASIL LONG / 1918-1941 / ΤΡΙΣΕΓΓΟΝΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΝΙΓΚ / ΕΠΕΣΕΝ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Πίσω πλευρά βάσης:   ΕΙΣ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΑΝ/ ΝΙΓΚΑ 1770-1827 ΕΚ / ΤΩΝ ΠΡΩΤΕΡΓΑΤΩΝ / ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΛΕΥ/ ΘΕΡΙΑΣ ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΟΥ / ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 1931 / ΔΩΡΕΑ / ΚΑΣ ΜΠΟΥΤ / PRESENTED BY / MRS CHARLESBOOT

Αριστερή πλευρά ανδριάντα (κάτω από τα βιβλία): CHANTREY SCULPTOR / 1834

Πίσω πλευρά ανδριάντα: GEORGE CANNING / BORN 1770 / DIED 1827

 

 

ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Πληροφοριακά στοιχεία αρχειακών φωτογραφιών μνημείου

 

  1. «ΑΘΗΝΑ. ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΝΙΓΓΟΣ. Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΕΚΦΩΝΕΙ ΛΟΓΟ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΤΩΝ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΗΡΙΩΝ ΤΟΥ ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΝΙNΓΚ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΚΑΤΟΝΤΑΕΤΗΡΙΔΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΔΡΥΣΗ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ. ΔΙΠΛΑ ΣΤΟ ΒΕΝΙΖΕΛΟ, ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΜΕΡΚΟΥΡΗΣ», Ε.Ο.Α. ΕΡΤ, ΣυλλογήΠέτρου Πουλίδη, κωδ. τεκμηρίου: 0000002141/1.1.21.43, χρον. λήψης: 01/01/1931–31/12/1931 (κατά προσέγγιση), στο http://archive.ert.gr/2141/   (τελευταία ενημέρωση: 23.9.2009 - ανάκτηση: 30.12.2017).  
  2. «Τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντος του Κανιγγ», εφ. Πατρίς, αρ. φ. 1109, 7/4/1931, σ. 2.
  3. «Η σημερινή ωραία τελετή. Τα αποκαλυπτήρια του αγάλματος του Κάνιγγος. Οι λόγοι του Δημάρχου και του κ. Πρωθυπουργού», εφ. Βραδυνή, αρ. φ. 3397, 6/4/1931, σ. 5.
  4. «Τα χθεσινά αποκαλυπτήρια», εφ. Πρωία, αρ. φ. 1901, 7/4/1931, σ. 3.
  5. Τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του George Canning, 6 Απριλίου 1931, Αρχείο Περάκη, προσβάσιμο στο https://slpress.gr/politismos/plateia-kaniggos-i-allote-eidiliaki-plateia-tis-athinas/ (ανάρτηση: 29.5.2019 - ανάκτηση: 5.7.2020)
  6. Η πλατεία Κάνιγγος το 1954, Αρχείο Κωνσταντίνου Μεγαλοκονόμου, προσβάσιμο στο στο https://slpress.gr/politismos/plateia-kaniggos-i-allote-eidiliaki-plateia-tis-athinas/ (ανάρτηση: 29.5.2019 - ανάκτηση: 5.7.2020)
  7. Αποδιδόμενος Τίτλος: «Μαρμάρινος ανδριάντας του Γεωργίου Κάννινγκ (George Canning) στην πλατεία Κάννιγκος. Έργο του γάλλου γλύπτη Francis Legatt Chantrey. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 6 Απριλίου 1931», Υπάρχων Τίτλος: «Αγάλματα Σύγχρονα», χρονολογία: 1960 δεκαετία, Ε.Λ.Ι.Α. Τμήμα Παραστατικών Τεχνών - Αρχείο/Συλλογή: ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ και ΦΡΑΓΚΙΑ, ΕΛΕΝΗ, κωδ. τεκμηρίου (ΤΠΤ): DP02.01.08, στο http://archives.elia.org.gr:8080/LSelia/images_View/DP02.01.08.JPG :8080/LSelia/images_View/DP02.01.08.JPG (ανάκτηση: 30.12.2017).  
  8. Αποδιδόμενος Τίτλος: «Μαρμάρινος ανδριάντας του Γεωργίου Κάννινγκ (George Canning) στην πλατεία Κάννιγκος. Έργο του γάλλου γλύπτη Francis Legatt Chantrey. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 6 Απριλίου 1931», Υπάρχων Τίτλος: «Αγάλματα Σύγχρονα», χρονολογία: 1960 δεκαετία, Ε.Λ.Ι.Α. Τμήμα Παραστατικών Τεχνών - Αρχείο/Συλλογή: ΠΑΠΑΔΗΜΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ και ΦΡΑΓΚΙΑ, ΕΛΕΝΗ, κωδ. τεκμηρίου (ΤΠΤ): DP02.01.04, στο  http://archives.elia.org.gr:8080/LSelia/images_View/DP02.01.04.JPG:8080/LSelia/images_View/DP02.01.04.JPG (ανάκτηση: 30.12.2017). 

 

ΛΟΙΠΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Σύμφωνα με τον Δημήτρη Παυλόπουλο, στις αρχές της δεκαετίας του 1930 έφτασε στην Ελλάδα από τη Μεγάλη Βρετανία το σχέδιο του ανδριάντα του Canning, τον οποίο είχε παραγγείλει η κατασκευαστική εταιρεία Henry Boot & Sons αντί 96.000 δραχμών. Σχέδιό του φυλάσσεται στη National Portrait Gallery του Λονδίνου και γύψινο πρόπλασμά του στο Ashmolean Museum του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Το έργο αποτελεί δωρεά της συζύγου του επιχειρηματία Charles Boot. Σε συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου στις 7 Μαΐου 1931 ανακοινώθηκε από τον δήμαρχο Σπύρο Μερκούρη η αποδοχή της δωρεάς του ζεύγους Boot. Με την ευκαιρία αυτή, ο δήμαρχος γνωστοποίησε την παραγγελία σε καλλιτέχνη στο Μόναχο μεταλλίου με τη μορφή της Αθηνάς, προκειμένου να προσφερθεί από τον Δήμο στο ζεύγος Boot για τη συγκεκριμένη προσφορά αλλά και μελλοντικά σε ανάλογες περιστάσεις (Πηγή 4).


Μεταγενέστερη προσθήκη στις επιγραφές του μνημείου

Στην πρόσοψη της βάσης του μνημείου, κάτω από το όνομα του τιμώμενου, χαράχτηκε μεταγενέστερα -άγνωστο πότε- επιγραφή προς τιμήν του Walter Reginald, τρισέγγονου του G. Canning, ο οποίος σκοτώθηκε στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο: WALTER REGINALD / BASIL LONG / 1918-1941 / ΤΡΙΣΕΓΓΟΝΟΣ ΤΟΥ ΚΑΝΝΙΓΚ / ΕΠΕΣΕΝ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ


Εργασίες αποκατάστασης μνημείου

Το 2013, εν όψει δημοτικών εκλογών, ο Δήμος Αθηναίων ενέταξε την αποκατάσταση 100 γλυπτών σε πρόγραμμα ΕΣΠΑ, έργο με προϋπολογισμό περίπου 800.000 ευρώ. Ένα από αυτά ήταν και ο ανδριάντας του Κάνινγκ στην ομώνυμη πλατεία. Το κόστος για την αποκατάσταση του μνημείου από γκράφιτι και επικαθήσεις πτηνών προϋπολογίστηκε στις 10.500 ευρώ. Οι «τραυματισμοί» που είχε υποστεί το μνημείο από σφαίρες στη διάρκεια του Εμφυλίου αποφασίστηκε να παραμείνουν ορατές «ως μέρος της ιστορίας του» (Πηγή 9).


1890, πρόταση για ανέγερση ανδριάντα του George Canning

Η πρώτη – εντοπισμένη, τουλάχιστον μέχρι σήμερα- πρόταση για ανέγερση ανδριάντα προς τιμήν του G. Canning ανήκει στον βουλευτή Κυκλάδων Στέφανο Σκουλούδη και χρονολογείται στο 1890. Σύμφωνα με δημοσίευμα του Τύπου, ο Σκουλούδης ανήγγειλε την πρότασή του στον πρόεδρο του συλλόγου «Βύρων», επίτιμο μέλος του οποίου ήταν, και πρόσφερε 3.000 δραχμές ως αρχή για τη συγκέντρωση του απαραίτητου ποσού. Ωστόσο, το προεδρείο του συλλόγου έκρινε ότι η ανέγερση «ήθελε προσκόψει εις πολλά», και αντιπρότεινε προκήρυξη διαγωνισμού για τη συγγραφή βιογραφίας του βρετανού πολιτικού, πρόταση την οποία αποδέχτηκαν τα μέλη του συλλόγου (Πηγή 10).

 

ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ / ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

 

  1. Αντωνοπούλου Ζέτα, Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1834 -2004, Εκδόσεις Ποταμός, Αθήνα, 2003, σ. 74.
  2. εφ. Βραδυνή, αρ. φ. 3397, 6/4/1931, σ. 5-6.
  3. εφ. Εστία, αρ. φ. 13131, 6/4/1931, σ. 5.
  4. Παυλόπουλος Δημήτρης, «Πλατεία Κάνιγγος - Η άλλοτε ειδυλλιακή πλατεία της Αθήνας» στο https://slpress.gr/politismos/plateia-kaniggos-i-allote-eidiliaki-plateia-tis-athinas/ (ανάρτηση: 29.5.2019 - ανάκτηση: 5.7.2020)
  5. εφ. Βραδυνή, αρ. φ. 3395, 4/4/1931, σ. 6.
  6. εφ. Πατρίς, αρ. φ. 1109, 7/4/1931, σ. 2.
  7. εφ. Έθνος, αρ. φ. 5953, 6/4/1931, σ. 6.
  8. εφ. Πρωία, αρ. φ. 1901, 7/4/1931, σ. 5.
  9. Φιλίστωρ Ιωάννης, «Έργα αποκατάστασης κόστους 800.000 ευρώ για τα μνημεία που πλήγωσαν οι βάνδαλοι στο κέντρο της Αθήνας», Θέματα Ελληνικής Ιστορίας (διαδικτυακό περιοδικό), προσβάσιμο στο http://www.istorikathemata.com/2013/12/800000.html (ανάρτηση: 10.12.2013 - ανάκτηση: 11.3.2018)
  10. εφ. Καιροί, φ. 430, 33/3/1890, σ. 2.

 

ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

 

 

end faq

 

Ετικέτες
επιστροφή στην κορυφή