Ο Σπυρίδων Μερκούρης ήταν γιατρός, πολιτικός και Δήμαρχος του Δήμου Αθηνών επί σειρά ετών. Ήταν γεννημένος στην Ερμιόνη το 1856. Σε ηλικία 10 ετών εγκαταστάθηκε στην Αθήνα κοντά στο θείο του καπετάν-Σταμάτη Λήτσα που αγωνιζόταν για τον αλύτρωτο ελληνισμό. Σπούδασε στην Ιατρική Σχολή Αθηνών και ως φοιτητής επέδειξε πλούσια εθνική δράση υποστηρίζοντας τα απελευθερωτικά κινήματα της Κρήτης, Θεσσαλίας και της Μακεδονίας. Το 1881 ανέλαβε υπηρεσία στο Δημοτικό Νοσοκομείο Αθηνών και λίγο αργότερα του ανατέθηκε η διεύθυνση του ιδρύματος. Το 1899 ο Μερκούρης παραιτήθηκε από το Νοσοκομείο και έθεσε υποψηφιότητα για το δημαρχιακό αξίωμα της Αθήνας. Τον Σεπτέμβριο 1899 εκλέχτηκε Δήμαρχος. Πρώτιστο μέλημά του ήταν η αναμόρφωση και ο εκσυγχρονισμός της τοπικής αυτοδιοίκησης∙ αναδιοργάνωσε και στελέχωσε τις τεχνικές υπηρεσίες του Δήμου και επέλυσε σοβαρά ζήτημα όπως η ύδρευση, η ηλεκτροδότηση και η οδοποιία. Ανάμεσα στα δημοτικά έργα που υλοποίησε ήταν η ίδρυση της δημοτικής αγοράς και το κτηματολόγιο. Το 1903 εξελέγη πάλι Δήμαρχος∙ στη νέα του θητεία πραγματοποίησε πολλά εξωραϊστικά έργα και έργα οδοποιίας, καθώς φρόντισε για την εγκατάσταση ηλεκτρικών τροχιοδρόμων ενώ μερίμνησε για την κατασκευή κοινωφελών δημοτικών έργων, όπως το Δημοτικό Μαιευτήριο, νέο Δημοτικό Νοσοκομείο και ανακαίνισε το Παναθηναϊκό Στάδιο. Το 1907 κέρδισε για τρίτη φορά τις εκλογές και η θητεία του κράτησε μέχρι το 1914. Στο διάστημα αυτό επέκτεινε το οδικό δίκτυο και εκτέλεσε πολλά εξωραϊστικά έργα. Όμως το αναπτυξιακό του πρόγραμμα αντιμετώπισε ανυπέρβλητα οικονομικά προβλήματα που δεν του επέτρεψαν να ολοκληρωθεί. Σημαντική ήταν η δράση του την περίοδο των Βαλκανικών Πολέμων, όταν ανέπτυξε αξιόλογο φιλανθρωπικό έργο. Ο Μερκούρης είχε έντονη αντιπαλότητα με τον Ελ. Βενιζέλο. Το 1914 έχασε τις εκλογές από τον βενιζελικό αντίπαλό του Εμμανουήλ Μπενάκη. Την περίοδο του εθνικού διχασμού συντάχθηκε με την πλευρά του βασιλιά Κωνσταντίνου και εξαπέλυσε σφοδρό αγώνα κατά του Βενιζέλου. Το 1917 εξορίστηκε στην Κορσική∙ με την επιστροφή του καταδικάστηκε σε θάνατο και φυλακίστηκε στην Κρήτη∙ απελευθερώθηκε το 1920, μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές. Στις εκλογές του 1925 υπέστη τη δεύτερη εκλογική του ήττα. Επανεξελέγη στο δημαρχιακό αξίωμα το 1929. Κατά την τελευταία του δημαρχιακή θητεία (1929-1934) πραγματοποιήθηκαν πολλά δημόσια έργα και έργα πρασίνου. Το 1934 ηττήθηκε από τον αντίπαλό του Κ. Κοτζιά. Απεβίωσε στην Αθήνα το 1939.

ΠΗΓΕΣ

«Σπυρίδων Μερκούρης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τ.6, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1991, σ. 146.