Ακολουθώντας τον γενικό κανόνα που διέπει το μνημειακό σύνολο στη Λεωφόρο των Ηρώων, η προτομή είναι λαξευμένη σε λευκό πεντελικό μάρμαρο και εδράζεται σε μαρμάρινη βάση ύψους περίπου 2 μέτρων. Το έργο είναι ανυπόγραφο. Δημιουργός του είναι ο Τηλέμαχος Γύζης, που ύστερα από ανάθεση από το Σωματείο Ελλήνων Γλυπτών ανέλαβε τη φιλοτέχνησή του (Πηγή 1). Στην απόδοση της μορφής, ο καλλιτέχνης αντιγράφει προσωπογραφικά χαρακτηριστικά του ήρωα από λιθογραφία του βαυαρού ζωγράφου Karl Krazeisen, που φέρει πρωτότυπη υπογραφή του τιμώμενου (Πηγή 2).

Ο Τζαβέλλας αναπαρίσταται σε νεαρή ηλικία με το χαρακτηριστικό μουστάκι και μαντηλοδεσιά που καλύπτει ολόκληρο το κεφάλι. Σε μία προσπάθεια αποφυγής της μετωπικότητας και της ακινησίας που τη χαρακτηρίζει, το κεφάλι του ήρωα είναι ελαφρώς στραμμένο προς τα δεξιά του. Ο κορμός αποδίδεται λιτά και σχηματοποιημένα. Είναι ντυμένος εσωτερικά με πουκάμισο ανοικτό στη βάση του λαιμού και καλύπτεται από πανωφόρι, ίσως φέρμελη (Πηγή 3). 

ΑΚΡΙΒΗΣ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ [ΠΕΡΙΟΧΗ] Αθήνα, Πεδίον του Άρεως (δυτική είσοδος): δεύτερη στη σειρά προτομή στην αριστερή πλευρά της «Λεωφόρου των Ηρώων», με κατεύθυνση από το ηρώο του Νότη Μπότσαρη προς την κεντρική πλατεία.

Το πρόσωπο αποδίδεται με τρόπο ουδέτερο, χωρίς προσπάθεια διείσδυσης στον εσωτερικό κόσμο του τιμώμενου. Ως προς την εικαστική γραφή, το θέμα αντιμετωπίζεται συμβατικά, στην κατεύθυνση των ακαδημαϊκών προτύπων και στο πλαίσιο του εξιδανικευμένου ρεαλισμού (Πηγή 4), κυρίως στην προσωπογραφική διατύπωση.

Η σημερινή κατάσταση του γλυπτού είναι καλή, με φθορές που προέρχονται κυρίως από την ατμοσφαιρική ρύπανση.

ΕΝΕΠΙΓΡΑΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΝΗΜΕΙΟΥ

 Πρόσοψη βάσης: ΚΙΤΣΟΣ / ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ / 1801 - 1855