Το μνημείο συνθέτουν, η μαρμάρινη προτομή του Νότη Μπότσαρη, εδρασμένη σε υψηλή λιτή μαρμάρινη στήλη (περίπου 3,5 μ.), τοποθετημένη σε δίβαθμο χαμηλό παραλληλεπίπεδο βάθρο. Εκατέρωθεν της υψηλής στήλης βρίσκονται δύο χαμηλότερες, ενώ τον χώρο πίσω πλαισιώνει μαρμάρινο κιγκλίδωμα, με εγχάρακτες καθέτως τις λέξεις «ΠΙΣΤΙΣ», «ΠΑΤΡΙΣ», «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Ο τιμώμενος αποδίδεται μετωπικά, με το κεφάλι ελαφρώς στραμμένο δεξιά του και τον κορμό να περιορίζεται στο μπούστο, καθέτως κομμένο στο ύψος των ώμων, με πλούσιο διάκοσμο σε μνημειακή διάθεση. Στο κεφάλι φορά υψηλό φέσι, που καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος του μετώπου και έχει μακριά φούντα, ριγμένη πίσω. Το πρόσωπο εμφανίζεται με μεγάλα τοξοειδή φρύδια, καλογραμμένη μύτη και μουστάκι με τις άκρες κυρτές προς τα πάνω. Εμφανής στην απόδοση είναι η ιδιαίτερη τάση του δημιουργού της προτομής, Μάριου Λοβέρδου, στη μανιεριστική επιμήκυνση των μορφών. Η προτομή φέρει την υπογραφή του γλύπτη στην αριστερή πλευρά της. Η σημερινή κατάσταση του γλυπτού είναι καλή, με θραύση στο βλέφαρο του δεξιού ματιού και φθορές από την ατμοσφαιρική ρύπανση.

ΑΚΡΙΒΗΣ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ [ΠΕΡΙΟΧΗ] Αθήνα, Πεδίον του Άρεως, «Λεωφόρος των Ηρώων»

Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου τελέστηκαν στις 15 Ιουλίου 1959, ημέρα Τετάρτη στις 6.30 μ.μ. Στην τελετή, λόγους εκφώνησαν ο Γεώργιος Βέλτσος και ο ακαδημαϊκός Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, γενικός γραμματέας της Πανελλήνιας Επιτροπής Εορτασμού των 200 χρόνων από τη γέννηση του Νότη Μπότσαρη (Πηγές 1, 2), που είχαν συμπληρωθεί το 1956.

Πρόκειται για την τελευταία -σε χρονολογική σειρά- προτομή από τις τέσσερις με τη μορφή του σουλιώτη αγωνιστή που τοποθετήθηκαν μεταξύ 1957-1959 στο πλαίσιο των εορτασμών της 200ετηρίδας στη μνήμη του. Σύμφωνα με τον προγραμματισμό της Επιτροπής εορτασμού, οι τρεις πρώτες θα τοποθετούνταν εντός του 1957 -η πρώτη τον Απρίλιο στο Μεσολόγγι, η δεύτερη τον Ιούλιο στη Ναύπακτο, τόπο θανάτου και ενταφιασμού του ήρωα, και η τρίτη τον Αύγουστο στα Ιωάννινα, τόπο γέννησής του-, ενώ επρόκειτο να μελετηθεί η προσθήκη τέταρτης στη Λεωφόρο των Ηρώων στο Πεδίον του Άρεως, στην Αθήνα (Πηγή 3). Εντέλει, εντός του έτους επιβεβαιωμένα αποκαλύφθηκε η προτομή του Νότη Μπότσαρη στο Μεσολόγγι στις 14 Απριλίου (Πηγή 4), ενώ εκείνη στα Ιωάννινα εγκαινιάστηκε ένα χρόνο μετά, την 1η Ιουλίου 1958, στο πάρκο Ωρολογίου της πόλης (Πηγή 5).

Και οι τέσσερις προτομές φιλοτεχνήθηκαν από τον γλύπτη Μάριο Λοβέρδο, στο ίδιο μοτίβο. Σχεδόν όμοιες, με διαφορά τη στήλη στήριξης, είναι εκείνες των Ιωαννίνων και της Αθήνας, ενώ διαφορές, κυρίως στον διάκοσμο του μπούστου, έχουν -μεταξύ τους και με τις προηγούμενες- εκείνες στο Μεσολόγγι και τη Ναύπακτο.

ΕΝΕΠΙΓΡΑΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΝΗΜΕΙΟΥ

Πρόσοψη βάσης: ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ / ΝΟΤΗΣ / ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ / ΠΟΛΕΜΑΡΧΟΣ / ΤΗΣ / ΣΟΥΛΙΩΤΙΚΗΣ / ΣΥΜΠΟΛΙΤΕΙΑΣ / 1756 - 1841

Αριστερή πλευρά προτομής: ΜΑΡΙΟΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ / ΕΠΟΙΕΙ

Κιγκλίδωμα (πίσω από το βάθρο στήριξης): ΠΙΣΤΙΣ – ΠΑΤΡΙΣ - ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ