Ο κλεφτο-καπετάνιος Αθανάσιος (Θανάσης) Πετιμεζάς (απαντά και ως Πετμεζάς) γεννήθηκε στα Σουδενά (σημερινοί Κάτω Λουσοί) Καλαβρύτων περί τα 1760 χωρίς να είναι επιβεβαιωμένη η ακριβής ημερομηνία γέννησής του. Ήταν γιος του αρματολού Αντωνάκη Πετιμεζά ο οποίος σκοτώθηκε στα 1769 κοντά στην περιοχή των Καλαβρύτων σε μάχη κατά την διάρκεια των Ορλωφικών. Για ανεπιβεβαίωτους ιστοριογραφικά λόγους, ο Αθανάσιος Πετιμεζάς σε νεαρή ηλικία μετέβη στην Σμύρνη όπου και διέμεινε για περίπου έξι χρόνια. Επιστρέφοντας κατόπιν στην πατρίδα του Αχαΐα, έγινε κλέφτης και σύντομα απέκτησε επιρροή και φήμη μεταξύ των επαγγελματιών πολεμιστών της εποχής. Το επόμενο διάστημα αναδείχθηκε αρχηγός των κλεφτών της επαρχίας του. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, απόρροια της δράσης και της ισχύος του Πετιμεζά ήταν η αναγνώριση από τις οθωμανικές αρχές καθεστώτος σχετικής αυτονομίας στην περιοχή, ανάλογο με εκείνο της Ρούμελης. Νωρίτερα, ο πασάς της Τρίπολης με την συνδρομή μουσουλμάνων Λαλαίων από την Ηλεία είχε ανεπιτυχώς προσπαθήσει να καθυποτάξει τις δυνάμεις του Πετιμεζά με τον τελευταίο να κερδίζει την μάχη εναντίον των Λαλαίων στο χωριό Συρμπάνι (σημερινός Πριόλιθος) Καλαβρύτων. Στα 1785 όταν οι κλέφτες της Πελοποννήσου συμμάχησαν υπό τον καπετάνιο Ζαχαριά Μπαρμπιτσιώτη, ο Πετιμεζάς ανέλαβε την αρχηγία των κλεφτών όλης της περιοχής Καλαβρύτων και μαζί με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη έγινε υπαρχηγός του Ζαχαριά. Στα 1796 ο Πετιμεζάς μετέβη στην Μάνη για να συναντηθεί με τον Ζαχαριά, γεγονός που έδωσε την ευκαιρία στις οθωμανικές δυνάμεις της περιοχής να επιτεθούν εναντίον της οικογένειάς του στην περιοχή Σιλίμνα Αρκαδίας. Στις συγκρούσεις που διεξήχθησαν φονεύθηκαν τα αδέρφια του Αντώνης και Γιάννης, καθώς και άλλοι συγγενείς και άνδρες της ομάδας του. Ο Α. Πετιμεζάς επιστρέφοντας από την Μάνη στα Καλάβρυτα επιχείρησε να αντεκδικηθεί επιτιθέμενος εναντίον του προεστού Σωτήρη Χαραλάμπη τον οποίο θεωρούσε συνυπεύθυνο και συμμέτοχο στην επίθεση εναντίον της οικογένειάς του. Κατά τις συγκρούσεις στον πύργο του Χαραλάμπη, ο Πετιμεζάς σκότωσε πολλούς από τους άνδρες της φρουράς Χαραλάμπη και πυρπόλησε τον πύργο του προεστού. Διωκόμενος κατέφυγε προς την Άμφισσα αναζητώντας άσυλο στον κλεφτο-καπετάνιο φίλο του Αλέξιο Καλόγηρο. Εκεί η καταδίωξή του συνεχίστηκε από τις δυνάμεις του Αλή Τεπελενλή Πασά των Ιωαννίνων ο οποίος έστειλε ενόπλους υπό τον Γιουσούφ Αράπη. Στην περιοχή της Υπάτης οι δύο κλέφτες ήρθαν σε συμφωνία (καπάκια) με τον Γιουσούφ Αράπη κι έτσι τέθηκαν στην υπηρεσία του Αλή Πασά ως αρματολοί Κραβάρων και Σαλώνων. Μετά την συνθηκολόγηση, ο Πετιμεζάς απολαμβάνοντας την εμπιστοσύνη των οθωμανικών αρχών επανήλθε στα Καλάβρυτα αποκαθιστώντας τις σχέσεις του με τους εκεί προεστούς Σ. Χαραλάμπη και Ασημάκη Ζαΐμη. Ωστόσο, όπως συχνά συνέβαινε με τους κλεφταρματολούς της εποχής, η υποταγή του στην οθωμανική νομιμότητα ήταν εξαιρετικά παροδική και υπαγόταν σε προσωπικές στρατηγικές, οικονομικά συμφέροντα και συμμαχίες με στόχο την εμπέδωση επιρροής και ισχύος. Λίγα χρόνια αργότερα ο Πετιμεζάς θα βρισκόταν για ακόμη μία φορά διωκόμενος από τις οθωμανικές δυνάμεις της Πελοποννήσου. Στις 11 Ιουλίου 1804 κατά την διάρκεια συγκρούσεων έξω από τον πύργο του στα Σουδενά φονεύθηκε από τουρκικές δυνάμεις. Στην σύγκρουση, με το πλευρό των ένοπλων Τούρκων είχε ταχθεί και ο κλεφτοκαπετάνιος Ασημάκης Σκαλτσάς, αντίπαλος του Πετιμεζά, γεγονός που αναδεικνύει τις εύθραυστες και ευμετάβλητες συμμαχίες των κλεφταρματολών της περιόδου.
ΠΗΓΕΣ
- Κώστας Μπέλσης, λήμμα «Οικογένεια Πετμεζά / Πετιμεζά», 1821 Lexicon, Κέντρο Έρευνας Νεότερης Ιστορίας (ΚΕΝΙ) – Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Ιστορίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, προσβάσιμο στο https://drive.google.com/file/d/0B4dqYlrQi2zhYzVRZ2FCN0xvS1QxenVDMGhPN2ZYUFEyU3lJ/view (ημερομηνία επίσκεψης 21/10/2020)
- Αναστάσιος Γούδας, Βίοι Παράλληλοι των επί της αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων ανδρών, τόμος Η΄, Τυπογραφείο Ελληνικής Ανεξαρτησίας, Αθήνα 1876, σελ. 163-202.