Αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης, με καταγωγή από την Κρήτη, ανέλαβε στρατιωτικά και πολιτικά αξιώματα μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους. Το όνομά του συνδέθηκε με την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843.
Ο Ψαριανός Κωνσταντίνος Κανάρης (1793 ή 1795 – 1877) διακρίθηκε ως «μπουρλοτιέρης», για τα παράτολμα κατορθώματά του κατά τον Αγώνα στη θάλασσα. Μετά τη δημιουργία του κράτους ανέλαβε κυβερνητικά αξιώματα, είχε μεγάλη δημοτικότητα και έγινε πολλές φορές υπουργός και πρωθυπουργός.
Γεννημένος στην Κέρκυρα, αριστοκρατικής καταγωγής, ο Καποδίστριας διακρίθηκε ως υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας. Προσωπικότητα με διεθνή αναγνώριση, εκλέχτηκε πρώτος Κυβερνήτης του ελληνικού κράτους και επιχείρησε τη δημιουργία ενός σύγχρονου κράτους με ενίσχυση της κεντρικής εξουσίας. Αντιμετώπισε όμως σφοδρή αντιπολίτευση που κατέληξε στη δολοφονία του το 1831.
Αρματολός των Αγράφων, ένοπλος στην αυλή του Αλή πασά, αναδείχθηκε σε μια από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες της Ελληνικής Επανάστασης. Ανέλαβε το αξίωμα του Αρχιστράτηγου της Στερεάς Ελλάδας και διακρίθηκε σε μια σειρά από νικηφόρες μάχες. Συγκρούστηκε με τον Αλ. Μαυροκορδάτο και εντάχθηκε στον κύκλο του Ιω. Κωλέττη. Τραυματίστηκε θανάσιμα στο Φάληρο κατά την πολιορκία της Ακρόπολης και απεβίωσε στις 23 Απρίλιου 1827.
Ο Παναγιώτης (Αναστασόπουλος ή Αναστόπουλος) Καρατζάς (1776 πιθ. -1821), με καταγωγή από την Πάτρα, μέλος ένοπλων ομάδων προεπαναστατικά, διακρίθηκε στις πολεμικές επιχειρήσεις του πρώτου έτους της Επανάστασης.
Αγωνιστής με καταγωγή από την Μακεδονία, μετείχε σε επιχειρήσεις της Επανάστασης μεταξύ των οποίων και στην πολιορκία του Μεσολογγίου. Με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, κατέλαβε στρατιωτικά αξιώματα ενώ συνέγραψε απομνημονεύματα που εκδόθηκαν από τον Γ. Βλαχογιάννη πολλές δεκαετίες μετά τον θάνατό του.
Πρόκριτος του Μεσολογγίου, γεννημένος στο Μεσολόγγι το 1751, κήρυξε την επανάσταση στο Μεσολόγγι μαζί με άλλους προκρίτους και ενόπλους.
Ο Παναγιώτης Κεφάλας, αρκαδικής καταγωγής, ήταν κλεφτοκαπετάνιος πριν από την Επανάσταση, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και πολέμησε στις σημαντικότερες μάχες της Επανάστασης στην Πελοπόννησο, αποκτώντας τον βαθμό του στρατηγού.
Πρόκριτος και στρατιωτικός από την Ήπειρο, αδελφός της περίφημης Κυρά Βασιλικής, ο Γιώργος Κίτσος (1785-1840) συμμετείχε σε πολλές μάχες της Επανάστασης και στην πρώτη και τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου. Στην οθωνική περίοδο απέκτησε τον βαθμό του συνταγματάρχη της Βασιλικής Φάλαγγας.
Χιώτης μηχανικός, μυημένος στη Φιλική Εταιρεία και συμπολεμιστής του Αλέξανδρου Υψηλάντη στη Μολδοβλαχία, κατασκεύασε το τείχος του Μεσολογγίου πριν από τη δεύτερη πολιορκία και σκοτώθηκε κατά την Έξοδο.
Περισσότερα...
Από τις επιφανέστερες μορφές της Ελληνικής Επανάστασης, ο αρχιστράτηγος Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, γνωστός με το προσωνύμιο «Γέρος του Μοριά», πρωταγωνίστησε σε καίριες μάχες του Αγώνα. Μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, μετείχε στις πολιτικές εξελίξεις ως υποστηρικτής του Καποδίστρια και μέλος του ρωσικού κόμματος. Κατηγορήθηκε για συνωμοσία από την Αντιβασιλεία και δικάστηκε με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Όταν πέθανε το 1843, είχε ήδη εξασφαλίσει την υστεροφημία του.
Από ισχυρή αρματολική οικογένεια της Στερεάς, ο Σπύρος Κοντογιάννης (1780-1825) πολέμησε με ενθουσιασμό στον Αγώνα, φτάνοντας στον βαθμό του στρατηγού. Σκοτώθηκε στη διάρκεια της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγίου.
Διδάσκαλος του Γένους, ένας από τους πατέρες του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, σπούδασε ιατρική στο Montpellier και έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο Παρίσι. Θεωρούσε τον «φωτισμό» των Ελλήνων μέσω της παιδείας ως προϋπόθεση για τον ξεσηκωμό και εξέδωσε σειρά αρχαίων συγγραφέων με εκτενή σχόλια. Στήριξε με όλη την επιρροή που είχε την Ελληνική Επανάσταση, μένοντας πιστός μέχρι το τέλος της ζωής του στις δημοκρατικές ιδέες.
Τυπογράφος, εκδότης και βιβλιοπώλης. Ξεκίνησε την εκδοτική δραστηριότητά του στην Αίγινα και στη συνέχεια μετέφερε την επιχείρησή του στην Αθήνα. Η δραστηριότητά του συνδέθηκε με την πρόοδο στην τεχνογνωσία της τυπογραφίας και με πλήθος πολύγλωσσες εκδόσεις.