Ο Ανδρέας Μιαούλης γεννήθηκε στις 20 Μαΐου 1769 στην Ύδρα. Η οικογένειά του είχε καταγωγή από το χωριό Φύλλα της Εύβοιας. Ο πατέρας του ονομαζόταν Δημήτρης Βώκος και ήταν πλοίαρχος και έμπορος. Το όνομα Μιαούλης είναι παρατσούκλι από την αγορά ενός πλοίου που το έλεγαν «Μιαούλ». Ασχολήθηκε από μικρή ηλικία με τη θάλασσα και σε ηλικία 16 ετών είχε λάβει μέρος σε καταδρομικές (πειρατικές) επιχειρήσεις στην ανατολική Μεσόγειο, φτάνοντας μέχρι και τις ακτές της Αιγύπτου. Συνέχισε το ναυτεμπόριο για κάποια χρόνια έχοντας αγοράσει πλοία μεγάλης χωρητικότητας. Κατά την διάρκεια των Ναπολεόντειων πολέμων, έκανε λαθρεμπόριο σίτου σπάζοντας τον ναυτικό αποκλεισμό των Άγγλων. Με την κήρυξη της επανάστασης στην Ύδρα, ο Μιαούλης κράτησε επιφυλακτική στάση, όπως και οι υπόλοιποι πρόκριτοι. Πρόσφερε δύο πλοία του για ενίσχυση του υδραίικου στόλου αλλά ο ίδιος δεν συμμετείχε ενεργά στις πολεμικές επιχειρήσεις του πρώτου χρόνου. Από τον Ιανουάριο του 1822, ο Μιαούλης ανέλαβε ναύαρχος της Ύδρας και επικεφαλής του στόλου των τριών νησιών συμμετέχοντας σε πολλές ναυτικές επιχειρήσεις. Τον Φεβρουάριο του 1822 κατέστρεψε μία τουρκική φρεγάτα και προξένησε ζημιές σε άλλα πλοία στο λιμάνι της Πάτρας. Τον Οκτώβριο του 1823, επικεφαλής του ελληνικού στόλου, νίκησε τους Τούρκους στο Αρτεμίσιο και του Ωρεούς. Στις 29 Αυγούστου του 1824 στην ναυμαχία στον Γέροντα, έξω από τη Μεθώνη, πυρπόλησε την αιγυπτιακή ναυαρχίδα. Στις 2 Ιουνίου του 1825 στην ναυμαχία έξω από το λιμάνι της Σούδας πυρπόλησε την τουρκική κορβέτα. Κατά τη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου το 1826, κατάφερε να επικρατήσει εναντίον του οθωμανικού στόλου και να μεταφέρει τροφοδοσίες στους πολιορκημένους. Λίγες μέρες πριν την έξοδο, διαμήνυσε στους Μεσολογγίτες ότι ήταν αδύνατον να σπάσει ο οθωμανικός αποκλεισμός από τη θάλασσα. Τον Αύγουστο του 1826 συμμετείχε στην αμφίρροπη ναυμαχία έξω από την Μυτιλήνη εναντίον της οθωμανικής και αιγυπτιακής μοίρας. Το 1827 συμμετείχε στην αποβίβαση στρατιωτικού σώματος στην Κρήτη.
Κατά τη διάρκεια των εμφύλιων συγκρούσεων ο Μιαούλης είχε ενταχθεί με το μέρος των Κυβερνητικών εναντίον των Ανταρτών της μερίδας του Κολοκοτρώνη. Πολιτικά ήταν με το μέρος του Αγγλικού Κόμματος και είχε υπογράψει την «Πράξη Υποταγής» (Act of Submission), για την οποία αρκετοί τον κατηγόρησαν, η οποία όμως οδήγησε στην Ιουλιανή Συνθήκη (1827) και στην επέμβαση των μεγάλων δυνάμεων στη ναυμαχία στο Ναυαρίνο. Η πρόσδεσή του στο Αγγλικό Κόμμα τον είχε φέρει σε σύγκρουση με την οικογένεια Κουντουριώτη που προΐστατο στην Ύδρα και το Γαλλικό Κόμμα, γι’ αυτό αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το νησί το Νοέμβριο του 1826. Το 1827, με απόφαση της Γ' Εθνοσυνέλευσης, η αρχηγία του στόλου ανατέθηκε στον Λόρδο Κόχραν και ο Μιαούλης υποβιβάστηκε σε πλοίαρχο. Την περίοδο διακυβέρνησης του Ιω. Καποδίστρια, ανέλαβε τη διοίκηση της ναυτικής μοίρας του Αιγαίου και με αυτή την ιδιότητα πολέμησε στην τελευταία ελληνο-οθωμανική σύγκρουση (30 Μαΐου 1828) έξω από τη Μυτιλήνη, όπου βυθίστηκαν μια οθωμανική φρεγάτα και ένα δικάταρτο. Τον Αύγουστο του 1829, ο Καποδίστριας τον τοποθέτησε στην Γερουσία από την οποία παραιτήθηκε τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου, λόγω διαφωνίας με την πολιτική του Κυβερνήτη στις απαιτήσεις των υδραίων πλοιοκτητών. Ο Μιαούλης αντιπολιτευόταν το καποδιστριακό καθεστώς και συνεργάστηκε με τους παλαιότερούς του αντιπάλους (Κουντουριώτη – Μαυροκορδάτο) κατά του Καποδίστρια. Συμμετείχε στην κατάληψη του ναυστάθμου του Πόρου (14 Ιουλίου 1831), όπου πυρπόλησε τη φρεγάτα «Ελλάς» και την κορβέτα «Ύδρα». Μετά την εκλογή του Όθωνα, ο Μιαούλης ήταν στην τριμελή επιτροπή που πήγε στο Μόναχο για να παραδώσει το στέμμα στον βασιλιά. Στην διάρκεια της Αντιβασιλείας έγινε επικεφαλής του Ναυτικού Διευθυντηρίου, ενώ το 1834 διορίστηκε Σύμβουλος Επικρατείας και γενικός επιθεωρητής του Στόλου. Ο Ανδρέας Μιαούλης πέθανε στην Αθήνα στις 11 Ιουνίου 1835 σε ηλικία 66 ετών. Στην κηδεία του παρευρέθηκε ο πολιτικός, στρατιωτικός και θρησκευτικός κόσμος, ενώ ο επικήδειός του εκφωνήθηκε από τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Περικλή Αργυρόπουλο (Πηγή 1). Θάφτηκε στον Πειραιά, στη δεξιά ακτή του λιμανιού, που ονομάστηκε Ακτή Μιαούλη. Αργότερα, το 1852, έγινε ανακομιδή των οστών του στην έδρα της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων. Ο Μιαούλης ήταν παντρεμένος τρείς φορές και είχε αποκτήσει εφτά παιδιά με την πρώτη του γυναίκα.
Βιβλιογραφία
Αδαμοπούλου – Παύλου Κωνσταντίνα και Πρασσά Αννίτα, Ανδρέας Μιαούλης (1769-1835) από την υποδούλωση ως την ελεύθερη Ελλάδα, Εστία, Αθήνα, 2003.
Βλασσόπουλος Χρήστος, το ημερολόγιον του Αγώνος, Δημητράκος, Αθήνα, 1930, σ. 50, 52, 110, 120, 122, 150, 160, 170, 188, 198, 200-04, 224, 242, 254-259, 274-279, 292, 308, 318,320, 331.
Λάππας Τάκης, Ανδρέας Μιαούλης. Ο Ναύαρχος του Εικοσιένα, Ατλαντίς, Αθήνα, 2001.
Μπίκος Πέτρος, Ανδρέας Μιαούλης: ο ναύαρχος του αγώνα, Στρατίκη, Αθήνα, 2003.
Σταμέλος Δημήτρης, Ανδρέας Μιαούλης: Έπος και τραγωδία, Εστία, Αθήνα, 2003.
Λήμμα «Ανδρέας Μιαούλης», Lexicon 1821, ΚΕΝΙ:https://keni.panteion.gr/index.php/el/1821