Γεννήθηκε στην Τσαριτσάνη Θεσσαλίας τον Αύγουστο του 1780 και ήταν γιος του επίσης λόγιου και κληρικού Κυριάκου Οικονόμου. Μάλιστα, ο πατέρας του ήταν και ο πρώτος του δάσκαλος, παραδίδοντάς του μαθήματα ελληνικής και λατινικής γλώσσας, και τα ιερά γράμματα. Ολοκλήρωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στην τότε ακμάζουσα Σχολή των Αμπελακίων, όπου εκτός άλλων διδάχτηκε και τη γαλλική γλώσσα. Σε ηλικία 21 ετών χειροτονήθηκε διάκονος και λίγο αργότερα, στα 25 του χρόνια, πρεσβύτερος, λαμβάνοντας τον τίτλο του Οικονόμου της επισκοπής Ελασσόνας. Έκτοτε έγινε γνωστός ως «Οικονόμος ο εξ Οικονόμων». Στην Τσαριτσάνη ο Κ. Οικονόμος δεν διακόνησε μόνο ως ιερέας, αλλά υπηρέτησε και ως δάσκαλος κατά την εκπαιδευτική παράδοση της εποχής. Στα 1806, θεωρήθηκε συμμέτοχος της επανάστασης του Παπα-Ευθυμίου Βλαχάβα κατά του Αλή Τεπελενλή Πασά των Ιωαννίνων, συνελήφθη και φυλακίστηκε. Αφέθηκε ωστόσο ελεύθερος έναντι καταβολής υψηλών λύτρων. Σε σύντομο διάστημα συνελήφθη εκ νέου αλλά απελευθερώθηκε και πάλι. Οι διώξεις αυτές τον εξανάγκασαν να εγκαταλείψει την γενέτειρά του Τσαριτσάνη και να καταφύγει στην Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών. Από εκεί μετέβη στην Θεσσαλονίκη το 1806, ως Έξαρχος και επίτροπος του Μητροπολίτη Γερασίμου, ασκώντας ιερατικά καθήκοντα για περίπου μια διετία. Ύστερα από πρόσκληση του Κωνσταντίνου Κούμα, μετέβη στην Σμύρνη όπου και δίδαξε επί μια δεκαετία στο νεοσύστατο «Φιλολογικό Φροντιστήριο και Γυμνάσιο», στο οποίο έγινε σχολάρχης από το 1813 κι εξής, μετά την αποχώρηση του Κούμα. Κατόπιν, μετά από πρόσκληση του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄, διορίστηκε μέγας οικονόμος των Πατριαρχείων και καθολικός ιερεύς της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας. Με την κήρυξη της Επανάστασης του 1821, κατέφυγε στην Ρωσία, και ειδικότερα στην Οδησσό. Εκεί κατά τον Ιούνιο του 1821 εκφώνησε επιτάφιο λόγο μπροστά από την σορό του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ που είχε μεταφερθεί εκεί. Ο Τσάρος, αναγνωρίζοντας την πνευματική και ιερατική προσφορά του Οικονόμου, τον τίμησε με το μεγάλο ρωσικό παράσημο και με την απονομή ισόβιας σύνταξης 7000 ρουβλιών. Παράλληλα, η Ακαδημία της Πετρούπολης τον εξέλεξε μέλος της, ενώ αργότερα εκλέχθηκε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας του Βερολίνου.

Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1834 και εγκαταστάθηκε αρχικώς στο Ναύπλιο και κατόπιν, στα 1837 στην Αθήνα. Ο Οικονόμος ήταν συντηρητικών θέσεων αναφορικά με τα εκκλησιαστικά ζητήματα, υπέρμαχος της παράδοσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Αντιπαρατέθηκε στις φιλελεύθερες απόψεις που διατυπώθηκαν ως προς το αυτοκέφαλο της Ελληνικής Εκκλησίας, γεγονός που τον οδήγησε σε σφοδρές αντιπαραθέσεις με τους οπαδούς των μεταρρυθμίσεων, ιδίως δε με τον Θεόκλητο Φαρμακίδη. Αντιστοίχως συντηρητικές απόψεις διατύπωνε κατά την περίοδο αυτή και γύρω από το γλωσσικό ζήτημα, αρνούμενος κατηγορηματικά οποιαδήποτε άποψη για απόδοση των ιερατικών κειμένων σε απλούστερη γλωσσική εκδοχή. Ο Οικονόμος διακρίθηκε περαιτέρω για το πλούσιο συγγραφικό του έργο, συνθέτοντας εκκλησιαστικές και φιλολογικές πραγματείες. Απεβίωσε το 1857 στην Αθήνα, και ετάφη στο προαύλιο της Ιεράς Μονής Πετράκη. Με την διαθήκη του, μέρος της περιουσίας του, κληροδοτήθηκε στην Θεολογική Σχολή Χάλκης, στην Πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη, στο Αμαλίειο ορφανοτροφείο και στο σχολείο της γενέτειράς του Τσαριτσάνης.

ΠΗΓΕΣ

• Γιάννης Ξούριας, Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων, Εκδόσεις Ριζάρειο Ίδρυμα, Αθήνα 2007
• π.Τιμόθεος Χαλκιάς, «Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων. Τα εκκλησιαστικά του συγγράμματα (κατά την παραμονή του στην Ρωσία)και το δοκίμιο περί της συγγενείας της σλαβωνορωσικής και ελληνικής γλώσσης», άρθρο αναρτημένο στην ηλεκτρονική βάση academia.edu https://cutt.ly/IhOi4hB
• Μιχαήλ Γ. Σχινά, Λόγος εκφωνηθείς τη θ' Μαρτίου αωνζ' εν Αθήναις κατά την εν τω ναώ της αγίας Ειρήνης τελετήν της κηδείας Κωνσταντίνου Οικονόμου του Πρεσβυτέρου και Οικονόμου, Τυπογραφείο Καραμπίνη και Βάφα, Αθήνα 1857.