Ο Frederick North, 5ος Κόμης του Γκίλφορδ, γνωστός στην Ελλάδα με το προσωνύμιο «Γκίλφορδ» γεννήθηκε στο Λονδίνο το 1776. Ο πατέρας του, Λόρδος Frederick North, ήταν ευγενής, πρωθυπουργός της Αγγλίας μεταξύ των ετών 1770-1782. Έλαβε υψηλή μόρφωση στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και στο Κολλέγιο Ήτον, σπουδάζοντας νομικά και ελληνική και λατινική γλώσσα. Κατόπιν στα 1790, κατά την παράδοση των αριστοκρατικών κύκλων της εποχής, στάλθηκε από την οικογένειά του για ταξίδια στην Ευρώπη. Ταξίδεψε στην Γαλλία, την Ιταλία και από εκεί πέρασε στα Επτάνησα για να επισκεφθεί αρχικώς την Κέρκυρα και ύστερα την Ιθάκη, επηρεασμένος από τα Ομηρικά έπη. Από εκεί κατευθύνθηκε στον ηπειρωτικό ελλαδικό χώρο επισκεπτόμενος την Αθήνα, την Τίρυνθα, τις Μυκήνες και το Άγιο Όρος. Κατόπιν, συνεχίζοντας την περιήγησή του στην Μεσόγειο μετέβη στην Αλεξάνδρεια, την Κύπρο και τελικά στην Κωνσταντινούπολη. Στα 1791, ο Γκίλφορδ επηρεασμένος έντονα από την ορθόδοξη ελληνική παράδοση και σε μια προσπάθεια να προσεγγίσει πνευματικά τον ελληνισμό, ασπάστηκε το ορθόδοξο δόγμα. Η απόφαση του αυτή προκάλεσε κατάπληξη στο οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον που σχεδόν θεωρούσε ειδωλολατρικό το ορθόδοξο δόγμα, ενώ παράλληλα διέλυε την προοπτική πολιτικής σταδιοδρομίας του στην γενέτειρά του.
Μεταξύ των ετών 1793-1795, παρά την θέλησή του, άσκησε τα καθήκοντα του διοικητή της υπό αγγλική κυριαρχία Κορσικής, ενώ αργότερα έγινε διοικητής Κεϋλάνης, θέση στην οποία έμεινε έως το 1807. Ο Γκίλφορδ κατά τα ταξίδια του στον ελλαδικό χώρο διαπίστωσε ότι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα των ελληνικών πληθυσμών ήταν ο αναλφαβητισμός και η χαμηλή πρόσβαση στην εκπαίδευση. Για τον λόγο αυτό δραστηριοποιήθηκε πολλαπλώς στο πεδίο, κάνοντας δωρεές για την ίδρυση σχολείων (ενδ. Πρέβεζα), ενώ αργότερα υπήρξε ιδρυτής της Ιονίου Ακαδημίας (1824), ανώτερης σχολής του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων. Στα 1814 ανακηρύχθηκε πρόεδρος της Φιλομούσου Εταιρείας της Αθήνας, γύρω από την οποία συσπειρώθηκαν λόγιοι και φιλέλληνες. Στόχος της εταιρείας ήταν η προαγωγή της παιδείας στον ελλαδικό χώρο και η ανάδειξη της αρχαίας ελληνικής πολιτισμικής παράδοσης. Ο Γκίλφορδ ήταν μανιώδης συλλέκτης βιβλίων και ελληνικών χειρογράφων, όπως και αρχαιοτήτων, οι οποίες συχνά του αποστέλλονταν από τον ελλαδικό χώρο στην Αγγλία. Στις ιστορικές πηγές εντοπίζονται διάφορες αναφορές που τον αναπαριστούν ως εκκεντρική και αντιφατική προσωπικότητα. Πέθανε στα 1827 αφήνοντας στην διαθήκη του όρους για την δωρεά της βιβλιοθήκης του στην Βιβλιοθήκη των Ιονίων Νήσων. Οι όροι δεν έγιναν αποδεκτοί και η βιβλιοθήκη του τελικώς πουλήθηκε σε δημοπρασίες μεταξύ των ετών 1828-1835.
ΠΗΓΕΣ
- Hobson, Anthony, «Frederick North, fifth Εarl of Guilford», Transactions of the Cambridge Bibliographical Society, (2014) τόμ.15, αρ.3, σελ. 73–83, προσβάσιμο στο www.jstor.org/stable/24900185 (ημερομηνία ανάκτησης 07/11/2020).
- Λήμμα «Γκίλφορδ (Guilford) κόμης Φρειδερίκος Νορθ», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τομ. Η΄, Πυρσός 1929, σελ. 450-451.