Γεννήθηκε στη Χίο το 1804. Γιος μικροέμπορου, το 1824 κατέφυγε με την οικογένειά του στη Σύρο. Φίλεργος και δυναμικός, ασχολήθηκε αρχικά με το μικροεμπόριο και σύντομα επεκτάθηκε στο εμπόριο υφασμάτων και δημητριακών. Δραστηριοποιήθηκε, ακόμη, στους τομείς των εξαγωγών και της ναυτιλίας, και στον χώρο των τραπεζικών συναλλαγών. Βασικός μέτοχος της Εταιρείας Ελληνικής Ατμοπλοΐας (ίδρυση: 1857) και συμμέτοχος σε βιοτεχνικές και βιομηχανικές δραστηριότητες. Διετέλεσε δήμαρχος Ερμούπολης για περίπου 20 έτη, από τα οποία τα 17 συνεχή (1870-1887 και 1895-1898). Δημιούργησε ένθερμους υποστηρικτές αλλά και πολλούς εχθρούς.
Πρώτη φορά εκλέχτηκε δήμαρχος το 1870, ως επικεφαλής της «χιακής» παράταξης με αντίπαλο τον επικεφαλής της παράταξης των Πελοποννησίων, Δ. Παπαδάκη, ενώ την τέταρτη συνεχόμενη φορά, το 1883, εξελέγη χωρίς αντίπαλο ψηφοδέλτιο, όχι όμως και χωρίς αντιπάλους. Στα 17 χρόνια συνεχόμενης παρουσίας στη δημοτική αρχή ξεκίνησε σημαντικά δημοτικά έργα που αναμόρφωσαν οικιστικά την Ερμούπολη και πρόσφεραν εργασία σε ανθρώπινο δυναμικό. Πολυσυζητημένα έργα επί δημαρχίας του είναι η προέκταση της προκυμαίας του λιμανιού και η ανέγερση του δημαρχιακού μεγάρου (1876-1891), του μεγαλύτερου, τότε, στο ελληνικό κράτος, έργο του γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλερ (Ernst Moritz Theodor Ziller, 1837-1923). Η πρωτοβουλία ανέγερσης του δημαρχείου και ο ζήλος που επέδειξε για την ολοκλήρωσή του συνδέονται με την οικονομική παρακμή της Σύρου και καταδεικνύουν την προσπάθεια να προβληθεί προς τα έξω η εικόνα μίας πόλης εύρωστης οικονομικά και ηγεμονεύουσας, χαρακτηριστικά που την ξεχώριζαν κατά την εποχή της μεγάλης ακμής της. Άλλα άξια μνείας έργα που συνδέονται με τις θητείες του είναι ο φωτισμός της πόλης με φωταέριο και η διοχέτευση πόσιμου νερού, η ίδρυση Πτωχοκομείου, η μεταφορά του Νεκροταφείου σε καταλληλότερο σημείο και η τελειοποίηση του ναού του Αγ. Νικολάου.
Παντρεύτηκε σε ηλικία 55 ετών τη Σμαράγδα Κρίνου, κόρη Αθανασίου, φαρμακοποιού και επιφανούς προσώπου στην ερμουπολίτικη κοινωνία, με καταγωγή από τη Χίο. Μαζί απέκτησαν τέσσερα παιδιά. Η αδελφή του Μαρουσώ είχε παντρευτεί τον έμπορο Σταμάτιο Ιω. Πρώιο, χορηγό ποσού –βάσει διαθήκης- που αξιοποιήθηκε στην ανίδρυση του αδριάντα του Ανδρέα Μιαούλη στην Ερμούπολη. Επί δημαρχίας του, μάλιστα, το δημοτικό συμβούλιο επέλεξε το τιμώμενο πρόσωπο, καθώς ο διαθέτης περιοριζόταν να αναφερθεί σε έναν «κατά θάλασσαν ή κατά ξηράν» ήρωα του 1821. Την αποκάλυψη του μνημείου το 1889 έμελε, ωστόσο, να πραγματοποιήσει ο αντίπαλός του Κωνσταντίνος Τσιροπινάς, ο οποίος κέρδισε τις δημοτικές εκλογές το 1887. Ο Δ. Βαφιαδάκης επανεξελέγη έπειτα από δύο τετραετίες, το 1895, θητεία που έκλεισε με τον θάνατό του, το 1898.
ΠΗΓΕΣ
- Δρίκος Θωμάς, «Πολιτικές έριδες στην Ερμούπολη της Σύρου επί δημαρχίας Δημητρίου Βαφιαδάκη», Σύρος και Ερμούπολη. Συμβολές στην ιστορία του νησιού, 15ος-20ος αιώνας, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών-101, ΕΙΕ, Αθήνα 2008, σ. 87-97.
- Κουφοδήμος Απόστολος, Χιώτες πρόσφυγες στη Σύρο. Η συμβολή τους στη δημιουργία και στην οικονομική ανάπτυξη της Ερμούπολης, μεταπτυχιακή εργασία, σ. 42, 54-56, 77 σημ. 211, προσβάσιμη στο http://ikee.lib.auth.gr/record/67486/files/gri-2007-135.pdf (ανάκτηση 18/2/2020).
- Λούκος Χρήστος, «Μία ελληνική πόλη σε παρακμή: η Ερμούπολη το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα», Νεοελληνική Πόλη. Οθωμανικές κληρονομιές και ελληνικό κράτος, τ. Β΄, Εταιρεία Μελέτης Νέου Ελληνισμού, Αθήνα 1985, σ. 591-601.
- Του ίδιου, Πεθαίνοντας στη Σύρο τον 19ο αιώνα, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2000, σ. 22-24, 75-76, 200-201.
- Ιστ. Δήμαρχοι Ερμούπολης, προσβάσιμο στο https://dimarxoiermoupolis.blogspot.com/2014/07/1870-1887.html (ανάκτηση: 18/2/2020)
ΠΗΓΗ ΕΙΚΟΝΑΣ
Η τσιγκογραφία με τη μορφή του Δημήτριου Βαφιαδάκη στο Εθνικόν Ημερολόγιον, Χρονογραφικόν, Φιλολογικόν και Γελειογραφικόν (1899, σελ. 289-293) - Σκόκος Κωνσταντίνος, διαθέσιμη στη Νεοελληνική Εικονιστική προσωπογραφία, ΠΑΝΔΕΚΤΗΣ, Ινστιτούτο Νεοελληνικών Ερευνών / ΕΙΕ, προσβάσιμο στο http://pandektis.ekt.gr/dspace/handle/10442/59419?locale=el (ανάκτηση: 18/2/2020)