Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Hastings Frank Abney

Από τους σημαντικότερους Βρετανούς Φιλέλληνες, ο αριστοκρατικής καταγωγής Άστιγξ (1794-1828) μετείχε στην Ελληνική Επανάσταση με το πλοίο του «Καρτερία», που είχε ναυπηγήσει ο ίδιος στο Λονδίνο. Διακρίθηκε σε πολλές μάχες αλλά τραυματίστηκε στην πολιορκία του Αιτωλικού και πέθανε λίγες μέρες αργότερα.

Ο Άστιγξ (Frank Abney Hastings) ήταν Άγγλος αξιωματικός του πολεμικού ναυτικού και ένας από τους σημαντικότερους Βρετανούς Φιλέλληνες. Προσέφερε ανιδιοτελώς σημαντικές υπηρεσίες, ακόμα και την ίδια του τη ζωή, στον ελληνικό αγώνα. Ήταν γεννημένος στις 14 Φεβρουαρίου 1794. Προερχόταν από παλαιά, αριστοκρατική οικογένεια και ο πατέρας του ήταν στρατηγός. Υπηρέτησε από μικρή ηλικία στο βρετανικό ναυτικό λαμβάνοντας μέρος στη ναυμαχία του Τραφάλγκαρ. Επί δεκαπέντε χρόνια σταδιοδρόμησε στο Βρετανικό ναυτικό φτάνοντας ως τον βαθμό του πλοιάρχου, με ειδικές γνώσεις στην πυροβολική. Όμως, ένα περιστατικό κατά την υπηρεσία του προκάλεσε την οργή ανωτέρου του, με αποτέλεσμα ο Άστιγξ να αποπεμφθεί από το βρετανικό ναυτικό. Στη συνέχεια, το 1820, μετέβη στη Γαλλία όπου συνέχισε να ασχολείται με τη μελέτη ναυπηγικών και εξοπλιστικών θεμάτων. Η είδηση της έκρηξης της Ελληνικής Επανάστασης προσέλκυσε το ενδιαφέρον του δίνοντάς του την ευκαιρία που αναζητούσε για να αναδειχθεί, με τις γνώσεις και τις υπηρεσίες του. Ήρθε εθελοντικά στην Ύδρα το 1822 και αμέσως συνδέθηκε με ισχυρή φιλία με την ναυτική οικογένεια των Τομπάζηδων. Κατατάχθηκε στο ελληνικό ναυτικό, στον στόλο που τελούσε υπό τις διαταγές του Ανδρέα Μιαούλη. Ο Άστιγξ επιχείρησε να πείσει και να προσανατολίσει τις ελληνικές αρχές προς τον εκσυγχρονισμό των ναυτικών μέσων που χρησιμοποιούσαν. Βλέποντας πως οι προτάσεις του δεν γίνονταν δεκτές, ζήτησε να μετατεθεί στη ξηρά. Το αίτημά του έγινε δεκτό και αρχικά έλαβε το βαθμό του χιλίαρχου. Στη συνέχεια έλαβε μέρος σε επιχειρήσεις, όπως στον βομβαρδισμό του Ναυπλίου από το Μπούρτζι και στην εκστρατεία ενίσχυσης της Κρήτης. Με τον ερχομό στην Ελλάδα του λόρδου Βύρωνα, το 1823, ο Άστιγξ τού παρουσίασε τις προτάσεις του και τα σχέδιά του για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του ελληνικού στόλου. Το 1824, συνέταξε και υπέβαλε στην ελληνική κυβέρνηση υπόμνημα σχετικά με μεταρρυθμίσεις που θα έπρεπε να γίνουν στο πυροβολικό του στόλου, τονίζοντας την ανάγκη ενίσχυσης των δυνάμεων με ατμοκίνητα. Αυτή τη φορά οι προτάσεις του έγιναν δεκτές και αναχώρησε για τη Βρετανία με έναν εξαιρετικά φιλόδοξο στόχο: να επιστρέψει, έχοντας ολοκληρώσει την ναυπήγηση του πρώτου ατμοκίνητου πλοίου του ελληνικού πολεμικού στόλου. Καθώς οι συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές ούτε και στην πατρίδα του δεν έλαβε την υποστήριξη που ανέμενε, ο Άστιγξ παραιτήθηκε από το σχέδιο του. Όμως με την ενθάρρυνση του υπασπιστή του λόρδου Βύρωνα επανήλθε στην απόφασή του. Με δικές του δαπάνες (7.000 λίρες) (σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, με χρηματική ενίσχυση του Φιλελληνικού Κομιτάτου Λονδίνου ή με οικονομική συμμετοχή δική του και του Κομιτάτου), η πρωτοπόρος ατμοκίνητη κορβέτα του «Perseverance» (Καρτερία) ναυπηγήθηκε στο Λονδίνο, απέπλευσε από τη Βρετανία με τον ίδιο κυβερνήτη και έφτασε στις αρχές Σεπτεμβρίου του 1826 στον αργολικό κόλπο. Μετατέθηκε στο ναυτικό και πάλι, με το βαθμό του αντιπλοιάρχου, ενώ η επάνδρωση του σκάφους έγινε από τον ίδιο. Επίσης, η δαπανηρή συντήρηση του πλοίου κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων υποστηρίχθηκε οικονομικά από τον ίδιο. Ο Άστιγξ με την «Καρτερία» έλαβε μέρος σε πολλές μάχες. Μετείχε στις επιχειρήσεις στον Πειραιά κατά το διάστημα 1826-1827, στη συνέχεια σε μάχες όπως αυτές της Αθήνας, του Ωρωπού, του Βόλου, της Αλεξάνδρειας, του κορινθιακού κόλπου, της Ιτέας, του Ρίου. Τον Σεπτέμβριο του 1827 η "Καρτερία" πέτυχε τη σημαντικότερη επιτυχία της σε όλο τον πόλεμο βυθίζοντας στον κόλπο της Ιτέας την Τουρκική ναυαρχίδα και καταστρέφοντας 9 από τα 11 τουρκικά πλοία μετά από εύστοχους κανονιοβολισμούς υπό την καθοδήγηση του Άστιγγα. Τον Νοέμβριο του 1827, ο Άστιγξ μετά από σφοδρό κανονιοβολισμό κατέλαβε το Βασιλάδι, μια οχυρή θέση-κλειδί για το Μεσολόγγι. Τον Μάρτιο του 1828 οργάνωσε τον κανονιοβολισμό του Αιτωλικού, προπύργιου του Μεσολογγίου. Η τελική επίθεση από θάλασσα κατά του Αιτωλικού αποφασίστηκε να γίνει στις 11 Μαΐου 1828. Ο Άστιγξ μαζί με άλλους είκοσι στρατιώτες του τραυματίστηκε στη διάρκεια της μάχης. Τράβηξε τότε την «Καρτερία» για την Ζάκυνθο, αλλά πέθανε την 1η  Ιουνίου 1828. Η κηδεία του έγινε με μεγάλες τιμές τον επόμενο χρόνο στον Πόρο, όπου μεταφέρθηκε η σορός του με την «Καρτερία», στην οποία επέ¬βαινε ο Καποδίστριας με την συνο¬δεία μοίρας πολεμικών πλοίων. Τον επικήδειο εκφώνησε ο Σπυρίδων Τρικού¬πης. Αργότερα, το 1861, τα οστά του Άστιγγα μετακομίστηκαν στον ναύσταθμο του Πόρου, όπου ανεγέρθηκε μνημείο προς τιμήν του. Το όνομά του δόθηκε σε πλοία του ελληνικού πολεμικού ναυτικού (μια κανονιοφόρος το 1841 και ένα αντιτορπιλικό το 1939), και σε κεντρική οδό στο Μοναστηράκι.

 

 

 

ΠΗΓΕΣ

 

«Άστιγξ Φραγκίσκος», https://keni.panteion.gr/index.php/el/1821, πρόγραμμα "1821- Lexicon".

«Άστιγξ Φραγκίσκος», Υδρία Γενική Εγκυκλοπαίδεια, τ.2,  Αθήνα, Αξιωτέλλης και Σία, 1992, σ. 543.

 Ηλεκτρονική Πηγή: «Φράνκ Άστιγξ, ένας ανιδιοτελής φιλέλλην στην επανάσταση του 1821»,  https://www.istorikathemata.com/2010/03/1821.html (προσπέλαση 6-1-2020).