Το μνημείο του Πέτρου Ντόβα είναι μια γλυπτική σύνθεση που απεικονίζει με ανάγλυφη ορειχάλκινη μορφή τον ίδιο και τους υπόλοιπους οπλαρχηγούς της οικογένειας Ντόβα. Το μνημείο φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Γιώργο Καλακαλλά, όπως αναφέρεται στο έγγραφο της Ερανικής Επιτροπής προς τον Δήμο Μεσολογγίου στις 22-12-1978 (Πηγή 1). Η ακριβής θέση του μνημείου είναι βορειοδυτικά του Τύμβου στον Κήπο των Ηρώων. Τα αποκαλυπτήρια έγιναν την Κυριακή 18 Μαΐου 1980 επί Δημαρχίας Κ. Αντωνίου (Πηγή 1). Το ορειχάλκινο μνημείο απεικονίζει τους έξι αδελφούς Ντοβαίους παραταγμένους με στραμμένα τα κεφάλια προς όλες τις κατευθύνσεις κρατώντας όπλα. Κεντρική θέση έχει ο αρχηγός Πέτρος Ντόβας. Το μνημείο συμπληρώνεται με μαρμάρινη πλάκα με ενεπίγραφα στοιχεία. Στο μνημείο της οικογένειας Ντόβα είναι χαραγμένοι τρείς και μισός από τους εφτά ιαμβικούς δεκαπεντασύλλαβους στίχους του δημοτικού τραγουδιού που χαρακτηρίζονταν, ως «κλέφτικο». Το τραγούδι «κινείται σε μια ανάλαφρη ηρωική ατμόσφαιρα και με χαμηλούς τόνους εκφράζει ένα υποδηλούμενο πνεύμα λεβεντιάς» (Πηγή 3).
| ΑΚΡΙΒΗΣ ΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ [ΠΕΡΙΟΧΗ]
Κήπος των Ηρώων. Μεσολόγγι  |
Οι συζητήσεις για την ανέγερση του μνημείου είχαν ξεκινήσει από το 1963 με πρωτοβουλία ενός απογόνου της οικογένειας Ντόβα. Σύμφωνα με το ΦΕΚ 232 / 26.12.1963 συγκροτήθηκε Ερανική Επιτροπή «ανεγέρσεως μνημείου μετά ανδριάντος Πέτρου Ντόβα», η οποία λειτούργησε περίπου επί δεκατέσσερα συναπτά έτη.
ΕΝΕΠΙΓΡΑΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΝΗΜΕΙΟΥ
|
|
ΠΕΤΡΟΣ ΝΤΟΒΑΣ/ ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ/ ΕΠΕΣΕ ΣΤΗΝ ΕΞΟΔΟ/ 10 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1826/ ΚΑΙ/ ΟΙ ΝΤΟΒΑΙΟΙ ΤΟΥ ΖΥΓΟΥ/ ΒΟΥΝΑ Μ’ ΓΙΑ ΧΑΜΗΛΩΣΕΤΕ/ ΠΑΡΑΜΕΡΙΣΤΕ ΛΙΓΟ/ ΓΙΑ Ν’ ΑΓΝΑΝΤΕΨΩ ΤΟ ΖΥΓΟ/ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΣΤΑΝΟΧΩΡΙΑ/ ΝΑ ΙΔΩ ΤΟΥΣ ΚΛΕΦΤΕΣ ΤΟΥ ΖΥΓΟΥ/ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΑΠΕΤΑΝΑΙΟΥΣ/ ΕΞΙ ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΝΤΟΒΑΙΟΥΣ.
ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ
|
|
Πληροφοριακά στοιχεία αρχειακών φωτογραφιών μνημείου
Το μνημείο των Ντοβαίων (έργο του Γιώργου Καλακαλλά) και οι σημερινοί Ντοβαίοι
Πηγή 1.
ΛΟΙΠΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Σύμφωνα με την αλληλογραφία της Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας προς τον Δήμαρχο Μεσολογγίου στις 22.4.1963, ο Ιωάννη Ντόβας, Γεν. Αρχίατρος είχε υποβάλει αίτηση στις 14.3.1963 στο Υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, η οποία είχε εγκριθεί και ζητούσε «την συγκρότηση Ερανικής Επιτροπής για την ανέγερση μνημείου του φονευθέντος κατά την έξοδον της φρουράς του Μεσολογγίου Πέτρου Ντόβα» (Πηγή 4). Στις 8.5.1963, ο Δήμαρχος Μεσολογγίου, σε απαντητική επιστολή προς τη Νομαρχία, ανέφερε ότι «ουδεμιά αντίρρησιν έχομεν δια την συγκρότηση ερανικής επιτροπής προς ανέγερση μνημείου και την αναγραφή των ονομάτων των φονευθέντων αδελφών και οπλαρχηγών» (Πηγή 4). Η επταμελής ερανική επιτροπή που συγκροτήθηκε το 1963 ύστερα από έγγραφο της Νομαρχίας Αιτωλοακαρνανίας (υπ.αρ. 33593/15.7.1963) αποτελούνταν από τους Γεώργιο Παπαθανασίου, Τμηματάρχη ΙΚΑ, Ιωάννη Σταμούλη, Δικηγόρο, Νικόλαο Νικολάου, Στρατηγό, Ιωάννη Μπουσμπουρέλη, Χημικό, Αλέξ Αναγνώστου, Ταξίαρχος α.ε, Ιωάννη Ντόβα, Γεν. Αρχιάτρου, Ιωάννη Ντόβα, Ξενοδόχου.
Σκοπός της Επιτροπής ήταν η διενέργεια εράνου στην Αθήνα, τον Πειραιά, τα Περίχωρα και την Αιτωλοακαρνανία κατοικούντων συγγενών και φίλων του φονευθέντος Στατηγού Πέτρου Ντόβα, για την συγκέντρωση χρημάτων με σκοπό την ανέγερση μνημείου με ανδριάντα στον κήπο των Ηρώων του Μεσολογγίου. Η έδρα της Επιτροπής ήταν η Αθήνα, όμως προβλεπόταν η συγκρότηση υποεπιτροπών στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας για την διευκόλυνση του ερανικού έργου. Η διάρκεια της επιτροπής ήταν διετής. Η ανάθεση και η παρακολούθηση του έργου της Ερανικής Επιτροπής θα γινόταν από άλλη Επιτροπή Ειδικών υπό τη Διεύθυνση της Καλών Τεχνών του Υπ. Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (Πηγή 5). Στις 22.1.1964, το Γραφείο Εράνων του Υπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας ενέκρινε την άδεια διενέργειας εράνου. Τα αποτελέσματα του εράνου θα γνωστοποιούνταν στο Υπουργείο μέχρι τις 31.1.1966 (Πηγή 4). Στις 4 Οκτωβρίου 1964 ο Ιων. Ντόβας, ως μέλος της Ερανικής Επιτροπής, έστειλε επιστολή προς τον Δήμαρχο Μεσολογγίου και τους Δημοτικούς συμβούλους, με την οποία παρακαλούσε τη συμβολή του Δήμου στο έργο της Ερανικής Επιτροπής για την ανέγερση του μνημείου. Μαζί με την επιστολή έστελνε ένα σύντομο βιογραφικό της οικογένειας Ντόβα, σχετικά με την συμβολή της στον αγώνα της ανεξαρτησίας και ειδικά την συμμετοχή των Ντοβαίων στην Πολιορκία και την Έξοδο του Μεσολογγίου (Πηγή 4).
Τρείς μήνες πριν τη λήξη της θητείας της Ερανικής Επιτροπής, ο Πρόεδρος της Ιων. Ντόβας, με νέα επιστολή του προς τον Δήμαρχο Μεσολογγίου και τους Δημοτικούς Συμβούλους (26.9.1965), ζητούσε την συγκρότηση επιτροπής για την διεξαγωγή εράνου στους κατοίκους του Μεσολογγίου για την ενίσχυση του σκοπού της ανέγερσης του μνημείου. Ο ίδιος είχε εκδώσει βιβλίο με την ιστορία των Ντοβαίων στον αγώνα (Πηγή 6) . Ένα μήνα μετά την προβλεπόμενη λήξη του εράνου, στις 22 Φεβρουαρίου 1966, το Δημοτικό Συμβούλιο κλήθηκε σε σύσκεψη, ύστερα από αίτηση της Ερανικής Επιτροπής. Αν και ο έρανος ήταν διετής, παρατάθηκε η διενέργεια του, όπως προκύπτει από επιστολή (28.9.1966) του Νομάρχη Αιτωλοακαρνανίας προς τους Δημάρχους και τους Προέδρους των Κοινοτήτων του Νομού με την οποία ζητούσε την κοινοποίηση στους κατοίκους του έργου της Επιτροπής για την οικονομική ενίσχυση (Πηγή 6). Το 1968 η Ερανική Επιτροπή αναστήθηκε με κάποια νέα μέλη και παρατάθηκαν οι εργασίες της μέχρι τις 31 Μαΐου 1969 (Πηγή 7). Η Ερανική Επιτροπή, προκειμένου να συγκεντρώσει μεγαλύτερο ποσό, παρέτεινε τη θητεία της μέχρι το 1970 (Πηγή 8). Η Επιτροπή έλαβε και άλλη παράταση στην θητεία της ως τις 25 Ιουλίου 1972 (Πηγή 9). Τελευταία, παράταση στην θητεία της πήρε το 1976, όπου ορίστηκε με Προεδρικό Διάταγμα η ανασυγκρότηση της Επιτροπής με νέα σύνθεση στην οποία κάποια μέλη είχαν καταγωγή από την οικογένεια Ντόβα και άλλα ήταν γνωστές προσωπικότητες του Μεσολογγίου. Πρόεδρος ορίστηκε η Φωτεινή Ντόβα, Δημόσια Υπάλληλος, ο Γιώργος Κοκοσούλας, Υπάλληλος Ο.Α.Π, Ντόβας Αγάπιος Ιερέας Άνω Κερασόβα Μεσολογγίου, Ξηρού Φωτεινή Πολιτικός Υπομηχανικός, Τσιτσέλης Γεράσιμος, Συμβολαιογράφος Μεσολογγίου. Η λήξη της θητείας της ορίστηκε στις 31 Δεκεμβρίου του 1977 (Πηγή 9). Τον Σεπτέμβριο του 1977, η Επιτροπή με επιστολή της προς τον Δήμαρχο ζήτησε την οικονομική ενίσχυση από τον Δήμο.
Το ποσό που θα συγκεντρωνόταν θα το απέδιδαν είτε στον Ιερέα, είτε στον Συμβολαιογράφο του Μεσολογγίου που ήταν μέλη της Επιτροπής (Πηγή 1). Την 1 Αυγούστου του 1978 το Δημοτικό Συμβούλιο είχε συγκροτήσει Επιτροπή για την χωροταξική τοποθέτηση του μνημείου στον Κήπο των Ηρώων. Το τοπογραφικό διάγραμμα της Επιτροπής προέβλεπε την ακριβή θέση του μνημείου βορειοδυτικά του τύμβου στον Κήπο. Το τοπογραφικό εγκρίθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου του 1978, όπως αναφέρεται στα Πρακτικά της 26ης Συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου (Πηγή 1). Η Ερανική Επιτροπή με επιστολή της στις 22-12-1978 ζητούσε από το Δήμο Μεσολογγίου να εκταμιευθεί το ποσό των 20.000 δρχ από το ποσό των Κρατικών Λαχείων που με απόφαση του Υπ. Οικονομικών (αρθ Κ.9124/573) θα δινόταν στο Δήμο για την ανέγερση του μνημείου του Πέτρου Ντόβα (Πηγή 1, 10).
ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΠΗΓΕΣ / ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
- ΓΑΚ Μεσολογγίου, Φ382, Αρχείο Δήμου Ι.Π. Μεσολογγίου.
- Τόγιας Βασίλης Ιω, «Μνημεία του Λόγου σε δημόσιους-δημοτικούς και υπαίθριους εκκλησιαστικούς χώρους του Μεσολογγίου, Αθήνα, 1998, σ. 187-191.
- ΓΑΚ Μεσολογγίου Φ.248 Δημοτικά 1, υποφ έρανοι 5-8/ 1964, Μνημείο Ντοβαίων.
- ΦΕΚ 232 /26-12-1963, «Περί συγκροτήσεως Ερανική Επιτροπή ανεγέρσεως μνημείου μετά ανδριάντος Πέτρου Ντόβα».
- ΓΑΚ Μεσολογγίου Φ.260 υποφ. Έρανοι 5-8/1966, Έρανος υπέρ ανέγερσης μνημείου Πέτρου Ντόβα.
- ΦΕΚ 47/8-3-1968, «Περί ανασυστάσεως και παρατάσεως θητείας της Ερανικής Επιτροπής ανεγέρσεως μνημείου μετ΄ανδριάντος του Πέτρου Ντόβα εις Μεσολόγγιον».
- ΦΕΚ 145/25-7-1969, «Περί παρατάσεως της θητείας της Ερανικής Επιτροπής ανεγέρσεως μνημείου μετ΄ανδριάντος του Πέτρου Ντόβα εις Μεσολόγγιον».
- ΦΕΚ 217/15-10-1970, «Περί παρατάσεως της θητείας της Ερανικής Επιτροπής ανεγέρσεως μνημείου μετ΄ανδριάντος του Πέτρου Ντόβα εις Μεσολόγγιον».
- Προεδρικό Διάταγμα αρ.φ. 333, 14/12/1976, «Περί ανασυγκροτήσεως και παρατάσεως της θητείας της Ερανικής Επιτροπής ανεγέρσεως μνημείου μετ΄ανδριάντος του Πέτρου Ντόβα εις Μεσολόγγιον».
- ΦΕΚ Β 664/78, Υπουργικαί Αποφάσεις.
end faq