Οι προτάσεις για την ανέγερση του ανδριάντα γίνονται ήδη από το 1870, ενώ το 1884 συγκροτούνται ερανικές επιτροπές το έργο των οποίων  θα διαρκέσει μέχρι το 1923. Οι οικονομικές εισφορές ωστόσο που συγκεντρώθηκαν μέσω του πανελληνίου εράνου δεν επαρκούσαν για να καλύψουν το κόστος των περίπου 100.000 δρχ. που απαιτούνταν για την ανέγερση του μνημείου και το υπόλοιπο ποσό καλύφθηκε με επιχορηγήσεις του Δήμου (Πηγές 1, 2, 3, 4, 5, 7, 10, 11, 12).

Ο ανδριάντας τοποθετήθηκε, μετά από πολλές συζητήσεις σχετικά με την επιλογή της θέσης του (Πηγές 13, 22), στην πλατεία των Υψηλών Αλωνίων στις 3 Απριλίου του 1921. Τα αποκαλυπτήρια που καθυστέρησαν δύο χρόνια, λόγω οικονομικών δυσχερειών, έγινε εφικτό να πραγματοποιηθούν μετά από γενναία εισφορά του Β. Μαραγκόπουλου τον Απρίλιο του 1923 (Πηγές 1, 14). 

Η επιλογή του υλικού και των διαστάσεων του ανδριάντα του Παλαιών Πατρών Γερμανού φάνηκαν να ορίζονται σε σχέση με τον αντίστοιχο ανδριάντα του πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄, έργο του Φυτάλη, που είχε ανεγερθεί στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1872 και τη συμβουλή των Γάλλων καθηγητών. Έτσι ο ορειχάλκινος ολόγλυφος ανδριάντας στην Πάτρα πάνω σε μια χαμηλού ύψους ορειχάλκινη βάση και τοποθετημένος σε τετράγωνης διατομής βάθρο από μάρμαρο, φαιού χρώματος στις πλάγιες όψεις του είναι πολύ ψηλότερος σε σχέση με αυτόν της Αθήνας,  με συνολικό ύψος 7 μ. (ύψος ανδριάντα 3μ., ύψος βάθρου 4μ.) (Πηγή 9, 6).

Στις αρχικές σκέψεις του γλύπτη Αντώνη Σώχου που φιλοτέχνησε τον ανδριάντα στο Παρίσι –είχε μεταβεί εκεί από το 1919 με υποτροφία του ελληνικού κράτους για τις σπουδές του – ενώ τη χύτευση σε ορείχαλκο ανέλαβε ο Valzuani (Πηγή 20),  ήταν να κατασκευάσει τέσσερα χάλκινα ολόγλυφα ανάγλυφα μήκους 2 μ. στις πλευρές του βάθρου, από τα οποία το ένα ανάγλυφο θα αναπαριστούσε την ύψωση του λαβάρου στην Αγία Λαύρα με τις μορφές των οπλαρχηγών, ενώ το άλλο θα αναπαριστούσε την επιστροφή του Γερμανού από την Τρίπολη στην Λαύρα για να ευλογήσει τη σημαία της επανάστασης (Πηγή 9).  Στην τελική του μορφή το βάθρο φέρει δύο ανάγλυφα στα οποία κυριαρχούν η μορφή του Π. Π. Γερμανού, από τα οποία το αριστερό αναπαριστά την άλωση από τους Έλληνες του φρουρίου των Πατρών, ενώ το δεξιό την κήρυξη της επανάστασης με την ορκωμοσία και ευλογία των αγωνιστών.  Η υπογραφή του καλλιτέχνη είναι χαραγμένη και στα δύο ανάγλυφα του βάθρου στο κάτω δεξιό άκρο και συνοδεύεται από σφραγίδες και στρογγυλή γαλλική σφραγίδα αυθεντικότητας. Το κεφάλι του Π. Π. Γερμανού φέρει τη μήτρα του Δεσπότη με το σταυρό στην κορυφή και είναι στραμμένο προς τα δεξιά αγναντεύοντας βορειοδυτικά, ενώ η μορφή καλύπτεται με επιτραχήλιο και επιγονάτιο. Με το αριστερό του χέρι κρατάει το κοντάρι και μέρος του υφάσματος του Λαβάρου της Επανάστασης, το οποίο φέρει στην κορυφή του σταυρό, αναπαριστώντας τη θεματική σκηνή της Δοξολογίας στην Αγία Λαύρα, ενώ το δεξί χέρι, που είναι ελεύθερο, καθώς το ράσο έχει υποχωρήσει προς τον ώμο, είναι προτεταμένο και ανασηκωμένο με την παλάμη προς τα πάνω ευλογώντας τον επικείμενο αγώνα των Ελλήνων. Το ράσο δεν καλύπτει τη μορφή μέχρι τη μπρούτζινη βάση και έτσι αποκαλύπτεται το καλογερικό βαρύ υπόδημα. Η ρεαλιστική αποτύπωση της μορφής και η στάση του σώματος με το προτεταμένο δεξί χέρι στο χαρακτήρα του ποιμενάρχη – ηγέτη φέρει επιρροές από την αισθητική γραμμή του ανδριάντα του Κολοκοτρώνη στην Αθήνα, έργο του θείου του Λάζαρου Σώχου (Πηγή 1).

Η τελετή των αποκαλυπτηρίων  έγινε στις 10 Απριλίου 1923 με μεγάλη επισημότητα, με την παρουσία του βασιλιά Γεωργίου Β’, του αρχηγού της επανάστασης του 1922 Ν. Πλαστήρα, του πρωθυπουργού Γονατά, του υπουργού των Εσωτερικών Γ. Παπανδρέου και άλλων επισήμων. Στους λόγους των επισήμων κατά τη διάρκεια της τελετής τόσο ο  ανδριάντας όσο και η  πόλη της Πάτρας αποτελούν τα σύμβολα της επανέναρξης της πορείας του έθνους, 102 χρόνια μετά την κήρυξη της επανάστασης (Πηγές 15, 16, 17, 18, 19, 8, 2). 

ΕΝΕΠΙΓΡΑΦΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΜΝΗΜΕΙΟΥ

ΤΗΔΕ ΠΟΛΙΣ ΠΑΤΡΕΩΝ ΟΝ ΥΠΕΙΡΟΧΟΝ ΑΡΧΙΕΡΗΑ ΣΤΗΣΑΤΟ ΓΕΡΜΑΝΟΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΛΥΣΑΜΕΝΟΝ ΔΟΥΛΕΙΗΣ ΣΤΥΓΕΡΗΣ ΧΑΡΙΤΟΣ ΜΝΗΜΑ ΩΣΤ ΕΠΙΛΑΜΠΕΙΝ ΤΗΝ ΑΥΤΟΥ ΔΟΞΑΝ ΓΑΙΑΝ ΕΦ ΕΛΛΑΔΙΗΝ/ Ο ΓΛΥΠΤΗΣ ΑΝΤ. Λ. ΣΩΧΟΣ ΕΠΟΙΗΣΕΝ 1921

ΑΡΧΕΙΑΚΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Πληροφοριακά στοιχεία αρχειακών φωτογραφιών μνημείου

Εικόνα 1:

Ο ανδριάντας του Παλαιών Πατρών Γερμανού στην Πάτρα το 1927, Πηγή: ΕΛΙΑ, Συλλογή Καρτ- Ποστάλ, Χρονολογία αποστολής: 1927, κωδ. τεκμ.: CPPEL 1.313, προσβάσιμο στο: http://archives.elia.org.gr:8080/LSelia/images_View/CPPEL%201.313.JPG:8080/LSelia/images_View/CPPEL%201.313.JPG [ανάκτηση: 14/1/2019]

Εικόνα 2:

Ο ανδριάντας του Παλαιών Πατρών Γερμανού στην Πάτρα το 1946, Πηγή: ΕΛΙΑ, Συλλογή Καρτ- Ποστάλ, Χρονολογία αποστολής: 1946, κωδ. τεκμ.: CPPEL 1.312, προσβάσιμο στο: http://archives.elia.org.gr:8080/LSelia/images_View/CPPEL%201.312.JPG:8080/LSelia/images_View/CPPEL%201.312.JPG [ανάκτηση: 14/1/2019]

Εικόνα 3:

Ο ανδριάντας του Παλαιών Πατρών Γερμανού στην Πάτρα το 1952, Πηγή:ΕΛΙΑ, Συλλογή Καρτ- Ποστάλ, Εκδότης: Παναγιωτόπουλος, Β. Πάτρα, Δέλτα (Διακάκης, Εμμ. Σ.) Αθήνα, Χρονολογία αποστολής: 1952, κωδ. τεκμ.: CPPEL 1.270, προσβάσιμο στο: http://archives.elia.org.gr:8080/LSelia/images_View/CPPEL%201.270.JPG :8080/LSelia/images_View/CPPEL%201.270.JPG [ανάκτηση: 14/1/2019]