Γεννήθηκε το 1883 στην Αθήνα όπου και πέθανε το 1947. Χρονολογικά, το έργο του τοποθετείται στην έναρξη της μακράς μεταβατικής περιόδου της ελληνικής γλυπτικής από τον κλασικισμό και τον ακαδημαϊσμό στον μοντερνισμό, και συνδέεται με τις πρώτες ανολοκλήρωτες προσπάθειες απομάκρυνσης από τους καθιερωμένους τύπους μέσα από πειραματικές αναζητήσεις και νέες μορφοπλαστικές διατυπώσεις στην κατεύθυνση της ευρωπαϊκής τέχνης. Πρόκειται για έναν «μεταβατικό καλλιτέχνη» του οποίου το έργο παρουσιάζει μεγάλες στιλιστικές διαφοροποιήσεις.
Σπούδασε στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας με καθηγητή τον Γεώργιο Βρούτο, από όπου αποφοίτησε το 1903 και με το Χρυσοβέργειο βραβείο συνέχισε τις σπουδές του στη Ρώμη και το Παρίσι. Με την επιστροφή του στην Αθήνα, άνοιξε εργαστήριο, αρχικά στην οδό Αναπαύσεως και αργότερα στην οδό Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Ιδρυτής μαζί με τον Γ. Ιακωβίδη του Συνδέσμου Ελλήνων Καλλιτεχνών, πρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Γλυπτών μετά τον θάνατο του Θωμά Θωμόπουλου, και Πρόεδρος του Επαγγελματικού Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου ώς τον θάνατό του, το 1947. Τον Ιανουάριο του 1946 συμπεριλαμβάνεται στα μέλη του νεοσυσταθέντος σωματείου «Ομάς Ελλήνων Γλυπτών». Σύζυγος της γλύπτριας και ζωγράφου Ελένης Γεωργαντή (1883-1977), και πατέρας της γλύπτριας Λουκίας Γεωργαντή (1919-2001).
Κινούμενος στο πλαίσιο μιας συμβολιστικής γλυπτικής, επιδόθηκε κυρίως στην κατασκευή ταφικών μνημείων και ηρώων (Πεσόντων εφέδρων αξιωματικών, Σχολή Ευελπίδων, Αθήνα˙ Πεσόντων Α΄ Σώματος Στρατού, Αθήνα˙ Αμαρουσίου, Καρδίτσας, Φαρσάλων κ.α.). Φιλοτέχνησε, επίσης, ανδριάντες και πλήθος προτομών (ενδεικτικά, Δ. Καμπούρογλου και Δ. Παπανικολή στην Αθήνα, Γ. Καραϊσκάκη στην Καρδίτσα, Ζωσιμά στα Ιωάννινα κ.ά.). Από το 1903 έως το 1939 συμμετείχε με έργα του σε πολλές ομαδικές εκθέσεις στην Ελλάδα, κυρίως, αλλά και στο εξωτερικό (ενδεικτικά, Διεθνής Έκθεση Αθηνών, 1903˙ Καλλιτεχνική Έκθεση Ζαππείου, 1908, 1910˙ Καλλιτεχνική Έκθεση Ρώμης, 1911˙ Έκθεση Συνδέσμου Ελλήνων Καλλιτεχνών, Αθήνα 1916, 1917, 1921, 1926 και 1939). Υπογράφει τα έργα του ως Ν.Π. Γεωργαντής γλύπτης Αθηναίος ή Γλύπτης Ν.Π. Γεωργαντής Αθηναίος (προτομή Δημ. Παπανικολή, Πεδίον Άρεως, Αθήνα).
Τα χαρακτηριστικά του έργου του συνοψίζονται στα εξής: σύνδεση κλασικιστικών στοιχείων με ακαδημαϊκούς τύπους και συμβολικές προεκτάσεις (Έφεδρος πολεμιστής στη Σχολή Ευελπίδων, Ηρώο πεσόντων Αμαρουσίου, Μνημείο πεσόντων Φαρσάλων), ιδιαίτερη τάση για σχηματοποίηση και γενικευτικά στοιχεία (η Ψυχή), ψυχρή και ουδέτερη αντιμετώπιση των μορφών στις προτομές του, με προσήλωση στα επιφανειακά χαρακτηριστικά, λόγω αδυναμίας ή έλλειψης ενδιαφέροντος στη διείσδυση στο εσωτερικό των μορφών (προτομές Γ. Καραϊσκάκη στην Καρδίτσα και την Αράχωβα, Δημ. Καμπούρογλου στην Πλάκα), και έμφαση στην απλότητα, την αρμονική συμμετρία των περιγραμμάτων και την ευγένεια των συνθέσεών του, ενώ στο πρώιμο έργο του εμφανείς είναι οι αλληγορικές τάσεις (Η Εύα μετά το αμάρτημα, Η δύναμη της ύλης, Αρμονία, Αφύπνιση κ.ά.). Σύμφωνα με τον Στέλιο Λυδάκη, πρόκειται για γλύπτη με ποιοτικές δυνατότητες μέσου επιπέδου, του οποίου ο «θεατρινισμός» οδηγεί σε συνθέσεις «που βρίσκονται ανάμεσα στην εγκεφαλική φιλοσοφία και το Kitsch.» Χαρακτηριστικά, αναφέρει ότι «ο Γεωργαντής κινείται μέσα σε νεοϊδεαλιστικά πλαίσια, όπου οι προσωποποιήσεις και οι συμβολισμοί κάθε είδους είναι πρωταρχικής σημασίας. Μνημειακή έπαρση, θεατρινίστικο πάθος και ηρωοποίηση του πατριωτισμού είναι βασικά χαρακτηριστικά πολλών μνημειακών του συνθέσεων.»
Πηγές
- Λυδάκης Στ., Οι Έλληνες Γλύπτες, τ.5: Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία-τυπολογία-λεξικό γλυπτών, Αθήνα, Μέλισσα, 1981, σ.103, 105, 108, 304.
- Μερτύρη Αντωνία, Η καλλιτεχνική εκπαίδευση των νέων στην Ελλάδα (1836-1945), Αθήνα, ΚΝΕ/ΕΙΕ, 2000, σ. 398 σημ. 40.
- Παυλόπουλος Δημήτρης, Ο γλύπτης Γεώργιος Ρήγας. Συμβολή στη μελέτη της νεοελληνικής γλυπτικής, Αθήνα, 2014, 66, 68.
- Χρήστου Χρύσανθος, Κουμβακάλη-Αναστασιάδη Μυρτώ, Νεοελληνική Γλυπτική 1800-1940, Εμπορική Τράπεζα, Αθήνα 1982, σ. 89-90, 227-229.
Η φωτογραφία του γλύπτη προέρχεται από τις Ψηφιοποιημένες Συλλογές Ε.Λ.Ι.Α. , αποδ. τίτλος «Ο γλύπτης Νικόλαος Γεωργαντής στις φυλακές Αβέρωφ», 1916, Κωδικός τεκμηρίου: 1E30.013, προσβάσιμο στο http://eliaserver.elia.org.gr:8080/eliasim/rec.aspx?id=429133 (ανάκτηση: 12/1/2020)