Όνομα Αλφαβητικά

# Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω

# A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z

Επιλέξτε το όνομα

Λαμέρας Λάζαρος

Γλύπτης τηνιακής καταγωγής, κατέθεσε πολύμορφο έργο που διακρίνεται για την καθαρά προσωπική σύνθεση καθιερωμένων τύπων και σύγχρονων μορφοπλαστικών διατυπώσεων. Θεωρείται ο εισηγητής της αφαίρεσης στην Ελλάδα, χωρίς ωστόσο να εγκαταλείψει ποτέ την παραστατική γλυπτική.

 

lamerasΓεννήθηκε στην Αθήνα το 1913, όπου εργάστηκε και έζησε μέχρι τον θάνατό του, το 1998. Καταγόταν από οικογένεια τηνιακών μαρμαρογλυπτών. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας (1932-1938) με δάσκαλο τον Θωμά Θωμόπουλο, από όπου αποφοίτησε με το Α΄ βραβείο. Το 1938, με υποτροφία της Ακαδημίας Αθηνών, συνέχισε τις σπουδές του κοντά στον Jean Boucher στην École Supérieure des Beaux Arts του Παρισιού, όπου το 1939 κέρδισε το Α΄ βραβείο σε διαγωνισμό για μεγάλο ολόγλυφο. Με την έναρξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου επέστρεψε στην Αθήνα.

Ιδρυτικό μέλος της πρωτοποριακής ομάδας Ακραίοι, που δημιουργήθηκε το 1949 με επικεφαλής τον Αλέκο Κοντόπουλο και άλλους καλλιτέχνες με αφαιρετικές τάσεις. Το 1956 (ή 1957) εξελέγη τακτικό μέλος του Διεθνούς Ινστιτούτου Τεχνών και Γραμμάτων (IIAL). Καθηγητής της Πλαστικής στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου από το 1960 και για περίπου μία εικοσαετία. Το 1969 δημοσίευσε πανεπιστημιακό σύγγραμμα με τίτλο Πλαστική και το 1975 το Χωροθετικό διάγραμμα γλυπτών έργων Δήμου Αθηναίων Νεωτέρας Ελλάδος. Ήταν μέλος του ΚΚΕ.

Το έργο του διακρίνεται από νωρίς για τη δημιουργική σύνθεση κατακτήσεων του παρελθόντος και σταθερών πειραματικών αναζητήσεων σε τύπους και διατυπώσεις σύγχρονων -κάθε φορά- ρευμάτων, σε διαφορετικές περιοχές και με ποικίλα υλικά, με αποτέλεσμα την παραγωγή νέων εκφραστικών ενοτήτων προσωπικού χαρακτήρα. Εκκινώντας από τις μεμονωμένες προσπάθειες των ανεικονικών γλυπτών του κατά την περίοδο των σπουδών του στην ΑΣΚΤ, η σύντομη η παραμονή του στο Παρίσι έδωσε ώθηση στις αναζητήσεις του στο πεδίο της μη παραστατικής φόρμας. Μεταπολεμικά προχώρησε σε αφηρημένες συνθέσεις, συχνά συνδυασμένες με καθιερωμένους τύπους (1945-1948), ενώ η επικράτηση των αφηρημένων στοιχείων στην τέχνη του αρχίζει το 1953, όταν επιδίδεται στον συνδυασμό γεωμετρικών και οργανικών θεμάτων. Με το έργο του Μωυσής (1958) εισάγεται στο έργο του η ιδιαίτερη τάση για καθετότητα, που -σύμφωνα με τους Χρήστου και Αναστασιάδη- μπορεί να θεωρηθεί «ένα από τα καθοριστικά χαρακτηριστικά όλης της καλλιτεχνικής δημιουργίας του Λαμέρα στα χρόνια που ακολουθούν». Νέα κατεύθυνση αποκτούν οι αναζητήσεις του μεταξύ 1958-1960, όταν εγκαινιάζει τα φυτόμορφα έργα του, παράγοντας «ένα είδος γλυπτικής περιβάλλοντος». Ως προέκταση της περιόδου αυτής και έως το 1965, ο καλλιτέχνης επιδόθηκε σε μουσικά έργα, σύνολα με οπτικοακουστική βάση, για τυφλούς και παιδιά. Πρόκειται για συνθέσεις μεταλλικών ή πήλινων αντικειμένων, που κρέμονται με πολύ λεπτά νήματα από οριζόντια ή καμπυλόγραμμη ράβδο, ώστε να συνδυάζουν τον ήχο και την κίνηση αλλά και τη γλυπτική με τη ζωγραφική.

Παρά τις πειραματικές ανησυχίες του, ο Λαμέρας δεν εγκατέλειψε ποτέ ολοκληρωτικά την παραστατική γλυπτική. Στις προτομές και τα μνημεία του αποτυπώνεται ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την απόδοση των δομικών χαρακτηριστικών της σύνθεσης, την αποφυγή διηγηματικών στοιχείων και τη χρησιμοποίηση χαρακτηριστικών της αρχαϊκής πλαστικής. Η λιτότητα και η σχηματοποίηση των μορφών, οι αντιθέσεις των όγκων, ο τονισμός των αξόνων και, γενικότερα, η αφαιρετική διάθεση και συνοπτική διατύπωση στη βάση γενικών πλαστικών αξιών, αποτελούν εκφραστικούς τρόπους με τους οποίους επιτυγχάνει τον τονισμό του ουσιαστικού και την εστίαση στο εσωτερικό περιεχόμενο των θεμάτων που διαπραγματεύεται. Ο Στ. Λυδάκης τον κατατάσσει στους πρωτοπόρους μιας μοντέρνας πλαστικής αντίληψης στην Ελλάδα αλλά και στους εξαίρετους δημιουργούς προτομών.

Το έργο του συγκέντρωσε σειρά διακρίσεων: Μνημείο Πεσόντων Αιγάλεω (1948), Ελευθερία (Δράμα, 1953), Μνημείο του Άγνωστου Πολιτικού Κρατούμενου (1953, βραβείο στον διεθνή διαγωνισμό του Institute of Contemporary Αrts του Λονδίνου, έργο που, στη συνέχεια, εκτέθηκε στην Tate Gallery). Το 1959 κέρδισε το Α' βραβείο γλυπτικής σε διαγωνισμό του Δήμου Αθηναίων και το 1961 τιμήθηκε με το παράσημο του Ταξιάρχη του Φοίνικος για το έργο του Μπιζανομάχοι.

Πλούσια υπήρξε και η εκθεσιακή δραστηριότητα του στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ήδη από την περίοδο των σπουδών του εξέθεσε με την Ομάδα «Τέχνη» (1933) και στη συνέχεια με τους Ελεύθερους Καλλιτέχνες (1937-1939). Αργότερα, έλαβε μέρος σε Πανελλήνιες, στις Μπιενάλε του Σάο Πάολο (1955, 1961) και της Βενετίας (1960), καθώς και στην έκθεση Μεταμορφώσεις του Μοντέρνου στην Εθνική Πινακοθήκη Αθηνών (1992). Στον ίδιο χώρο, το 1979  διοργανώθηκε ειδική ατομική έκθεση με τίτλο «Αφή-Τέχνη-Παιδί», με έργα του κινητικές κατασκευές που απευθύνονταν σε τυφλούς και παιδιά. Το 2010 διοργανώθηκε μεγάλη έκθεση έργων του στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.

 

 

ΠΗΓΕΣ

Λυδάκης Στ., Οι Έλληνες Γλύπτες, τ.5: Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία-τυπολογία-λεξικό γλυπτών, Αθήνα, Μέλισσα, 1981, σ. 254, 373-374.

Χρήστου Χρύσανθος, Κουμβακάλη-Αναστασιάδη Μυρτώ, Νεοελληνική Γλυπτική 1800-1940, Εμπορική Τράπεζα, Αθήνα 1982, σ. 113-115, 242-243.

«Λαμέρας Λάζαρος», ιστ. Εθνικής Πινακοθήκης (Μουσείο Αλέξανδρου Σούτζου), προσβάσιμο στο http://www.nationalgallery.gr/el/zographikh-monimi-ekthesi/painter/lameras-lazaros.html (ανάκτηση: 21/2/2019)

«Λαμέρας Λάζαρος», ψηφιακή πλατφόρμα Ινστιτούτου σύγχρονης ελληνικής τέχνης (contemporary greek art institute), προσβάσιμο στο http://dp.iset.gr/artist/view.html?id=1649  (ανάκτηση: 22/2/2019)

 

 

 

 

Περισσότερα σε αυτή την κατηγορία: « Συννέφας Γεώργιος Κουβαράς Νικόλαος »